Amaç: Bu araştırma, 60 yaş üstü bireylerde akılcı ilaç kullanımı ve sağlık algısını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma, Eylül-Kasım 2021 tarihleri arasında araştırmaya katılmaya gönüllü 60 yaş ve üstü 154 bireyle gerçekleştirilmiştir. Veriler “Tanıtıcı Anket Formu”, Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği (AİK)” ve “Sağlık Algısı Ölçeği (SAÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistik, bağımsız gruplarda t testi, Oneway ANOVA, Mann Witney U, Kruskal-Wallis, Spearman kolerasyon ve Cronbach Alfa güvenirlik analizi kullanılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede anlamlılık düzeyi p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalamasının 68.70±6.10 olduğu, %62.3’ünün erkek, %96.1’inin evli, %35.7’sinin ilkokul mezunu, %58.4’ünün emekli, %53.2’sinin sağlığını orta düzey olarak algıladığı, %22.7’sinin günlük dörtten fazla ilaç kullandığı, %83.1’inin ilaçlarını kendisinin aldığı ve %87’sinin reçetesiz ilaç kullanmadığı belirlenmiştir. Bireylerin AİK ve SAÖ toplam puan ortalamaları sırasıyla 34.44±5.66 ve 47.00±7.25 olarak bulunmuştur. Eğitim düzeyi ve kişinin algısına göre sağlığını değerlendirme durumu ile SAÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). AİK ile SAÖ arasında düşük düzeyde (r=0.268), anlamlı (p<0.05) ve pozitif ilişki olduğu bulunmuştur.
Sonuç ve Öneriler: Bireylerin akılcı ilaç kullanımı ile sağlık algısının ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, 60 yaş ve üzeri bireyler arasında akılcı olmayan ilaç kullanımı davranışlarının var olduğu ve ilaç kullanımı konusunda eğitim programları ile kitle iletişim araçları kullanılarak bilgilendirilmelerine önem verilmesi gerektiği düşünülmektedir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının öneminin anlaşılması ve yaygınlaştırılması için çalışmalar yapılması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Akılcı İlaç Kullanımı, Sağlık Algısı, 60 Yaş ve Üstü Birey
|
