Gebelik patolojik bir durum olarak kabul edilmemesine rağmen meydana getirdiği fizyolojik değişiklikler ve onların sebep olduğu rahatsızlıklar nedeniyle yaşam kalitesinde olumsuzluklar yaratabilmektedir. Bu dönem kadın hayatının en hassas aşamalarından birini oluşturmaktadır. Bazen bu dönem gebenin sağlık sistemleri ile ilk karşılaşması olabilmektedir. Yeterli düzeyde okuryazarlık seviyesine sahip kadınlar için bile bu süreç karmaşık olabilirken daha önce sağlık hizmetlerinden yararlanmayan gebeler için çok yönlü sağlık sistemine ilk kez girip yeni bilgiler öğrenmek oldukça zor olabilmektedir. Ayrıca, gebelik döneminde kadınlar farklı farklı kaynaklardan sağlık hakkında çeşitli bilgiler ile karşılaşmaktadır. Sağlık hakkındaki doğru bilgileri anlayabilme, onlara erişebilme, hayata geçirebilme ciddi bir öneme sahiptir. Çünkü gebelerin yeterli sağlık okuryazarlığına sahip olma davranışları kendi sağlığı ve fetüs sağlığı için büyük etki yaratmaktadır. Gebelerin bu yeni ve zorlu dönemde sağlıklı bir yaşam tarzını desteklemek için yeterli sağlık okuryazarlığına sahip olmaları gerekmektedir. Gebelikte sağlık okuryazarlığı kavramı, kadınların yararlı bilgileri edinme ve uygulama becerisini belirleyen sosyal ve bilişsel yetenek şeklinde ifade edilmektedir. Gebelerin sağlık okuryazarlığının geliştirilmesi, sağlık merkezlerinden zamanında ve doğru bakım hizmeti alınmasını etkilemektedir. Sağlık hizmetlerinden faydalanan gebe kadınların sağlık algısı ve sağlık okuryazarlığı düzeylerinin bilinmesi gebe kadınlara verilecek olan sağlık hizmetlerinin etkinliğini artıracaktır. Gebelikte sağlık okuryazarlığını geliştirmeye yönelik yeni yaklaşımlar geliştirmek gerekmektedir. HeLP (The Health Literacy in Pregnancy) ve GeMuKi (Gemeinsam Gesund: Vorsorge plus für Mutter und Kind) gebelerin sağlık okuryazarlığını güçlendirmeye yönelik programlardandır. Bu derlemede gebelikte sağlık okuryazarlığına güncel bir bakış konusu ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, gebelik, sağlık hizmeti.
|
