Bu çalışmanın amacı, klinik uygulamaları sırasında iş kazası geçiren 2. Sınıf hemşirelik öğrencilerinin klinik deneyimlerinden yola çıkarak iş kazası geçirmelerinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Araştırmanın evrenini bir devlet üniversitesinde okuyan 2. Sınıf hemşirelik öğrencileri (n=117) oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise klinik uygulamaları sırasında iş kazası geçirdiğini sözlü olarak bildiren 25 öğrenci oluşturmuştur. Veriler öğrencilerden yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile yüz yüze görüşülerek doldurulmuştur. Formda, öğrencinin yaşı, cinsiyeti, staj yaptığı birim, iş kazasına kaç kez maruz kaldığı, en son maruz kaldığı iş kazasının nasıl gerçekleştiği ve ortam koşullarının nasıl olduğuna ilişkin sorular yer almaktadır. Öğrencilerin verdiği yanıtlar, içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Öğrencilerin demografik bilgilerinin analizinde ise tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 19,96±0,78 olup %84’ü kadın öğrencilerden oluşmaktadır. 15 öğrenci 1 defa, 9 öğrenci 2 defa ve 1 öğrenci 4 defa iş kazasına maruz kaldıklarını bildirmişlerdir. Bildirimlerin %92’si kesici-delici aletle yaralanmalardan oluşmaktadır. Kazaların 11 tanesi cerrahi servislerinde, 8 tanesi dahili kliniklerde ve 6 tanesi de yoğun bakım ünitelerinde gerçekleşmiştir. İçerik analizine göre stres kaynakları (kişilik yapısı, hocalar, hemşireler, hastalar ve hasta yakınları), zaman (tedavi saati ve ziyaret saati), staja hazırlık (yetersiz bilgi ve uygulama becerisi) ve çalışma ortamı (desteklenme, güvensizlik, malzeme eksikliği ve düzensizlik) olmak üzere 4 ana tema ve 13 alt tema ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, öğrencinin kişilik yapısının, hocaların, hemşirelerin, hastaların ve hasta yakınlarının beklentilerini karşılayamama endişesinin, tedavi saatinin oldukça kalabalık olmasının, klinik uygulamalardaki bilgi ve beceri eksikliğinin, çalışma ortamının destekleyici olmayışının, güvensiz ve düzensiz oluşunun, malzeme eksikliklerinin öğrencilerin iş kazasına maruz kalmalarında etkili olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencisi, iş kazası, stres, bilgi eksikliği, uygulama yetersizliği.
|
