Araştırma kardiyovasküler hastalığa ek olarak astım hastalığı olan bireylerin sigara okuryazarlık düzeylerinin hastalık yönetimine etkisini değerlendirmek amacıyla planlandı ve uygulandı. İlişki arayıcı araştırma niteliğinde olan bu çalışma, 01 Mart- 01 Temmuz 2021 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Kardiyoloji Enstitüsü Kardiyoloji Anabilim Dalı kliniklerinde yatan hastalarla yüz yüze görüşme yöntemi ile gerçekleştirildi.
Araştırmaya 73 (%48.7) erkek ve 77 (%51.3) kadın hasta dahil edildi. Kadınların astım kontrol yönetiminin (16.71±5.45) erkeklere (13.33±5.97) göre daha iyi olduğu (p=0.001) saptandı. Kadınların sağlık okuryazarlık düzeylerinin erkeklere göre daha yüksek olduğu (p=0.001) saptandı. Araştırmada bireylerin sigaraların nikotin içeriği hakkında bilgilerinin yeterli olmadığı, nikotine bağımlı bireylerin oranının yüksek olduğu saptandı. Bireylerin sigaranın astım krizini başlattığını (%88.5), kronik hastalıklara (%95.5) sebep olduğunu bildikleri ve bununla birlikte filtreli sigara içmenin akciğer kanseri riskini azalttığını düşündükleri (%32.5) saptandı. Astımı kontrol altında olan bireylerin sigaraya ilişkin solunum yolu hastalıkları (p=0.031) ve astım belirtileri (p=0.018) hakkındaki okuryazarlık düzeylerinin daha yüksek olduğu asaptandı. Ayrıca bireylerde astım kontrolü arttıkça göğüs ağrısı, ev içi faaliyet (erkek), kaygı, solunum yetersizliği, bilek şişliği, yorgunluk, fiziksel ve sosyal fonksiyon, ev içi faaliyet (kadın) ve cinsellik ile ilgili kısıtlılıkların azaldığı tespit edildi (p=0.000). Bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyi arttıkça astım semptomlarının kontrol altında olduğu (p=0.000) saptandı. Bununla birlikte sigara okuryazarlık düzeyleri ile kardiyovasküler kısıtlılık düzeyleri arasında korelasyon saptanmadı.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Sigara Okuryazarlığı, Sağlık Okuryazarlığı, Kardiyovasküler Hastalıklar, Astım.
|