| |
Amaç: Bu çalışma, KOAH’lı bireylerin dispne, sosyal destek ve yaşam kalitesini değerlendirmek, sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipteki bu çalışma, 31 Mayıs 2021-15 Mart 2022 tarihleri arasında Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Kamil Furtun Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Yerleşkesi’nde tedavi gören 181 KOAH’lı bireyle yürütülmüştür. Araştırmada veriler Hasta Tanıtım Formu, KOAH Değerlendirme Testi (CAT), Modifiye Borg Skalası (MBS), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve St. George Solunum Anketi (SGRQ) kullanılarak toplanmıştır. Çalışma için gerekli kurum izni ve etik kurul izni alınmış olup, çalışmaya katılan bireylere bilgilendirilmiş onam formu imzalatılmıştır. Post Hoc Power analizi sonucuna göre araştırmanın gücü 0,99 olarak belirlenmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edilmiştir.
Bulgular: Yaş ortalaması 67,86±9,14 olan KOAH’lı bireylerin %82,9’u erkek, %69,1’i evli, %64,6’sının ilköğretim mezunu, %68’inin emekli, %13,3’ünün ev hanımı, %42,5’inin ekonomik durumunun orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bireylerin MBS puan ortalaması 7,56±2,14; CAT puan ortalaması 30,58±7,15; ÇBASDÖ puan ortalamaları toplam 50,92±18,56 ve alt boyutları sırasıyla, Aile 12,03±7,77; Özel Bir İnsan 22,39±6,05; Arkadaş 16,50±6,68’dir. SGRQ puan ortalamaları toplam 75,93±13,25 ve alt boyutları sırasıyla, Semptom 77,31±16,15; His 66,29±16,95; Aktivite 92,07±12,02’dir. ÇBASDÖ ile SGRQ toplam puanları arasında negatif yönlü, orta düzeyde, anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r=-0,421).
Sonuç: KOAH’lı bireylerin dispne şiddetinin çok ciddi olduğu, algılanan en az sosyal desteğin aileden verilen destek olduğu, yaşam kalitesinde ise en çok etkilenen alanın aktivite olduğu saptanmıştır. Bireylerin yaşam kalitesi ile algıladıkları sosyal desteğin birbiri ile ilişkili olduğu, dolasıyla bakım verilen KOAH’lı bireylerde bu alanların değerlendirilmesinin yapılması önerilebilir. (Bu bildiri özeti birinci sırada yer alan yazar ve ikinci sırada yer alan danışman yazarın yürüttüğü “KOAH’lı Bireylerde Dispne, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesinin Belirlenmesi” adlı yüksek lisans tezinden üretilmiştir).
Anahtar Kelimeler: Dispne, Hemşirelik, KOAH, Sosyal destek, Yaşam kalitesi
|
