Hemşirelik eğitiminde etkin bir öğretim stratejisi olarak kullanılan simülasyon, öğrencinin güvenli ortamda psikomotor becerileri ve klinik yargı yetkinliğinin gelişmesini destekleyen öğrenme deneyimi sağlamaktadır. Bu sürecin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi için simülasyon yönteminin kuramsal bilgi rehberliğinde yönetilmesi önemlidir. Simülasyona dayalı öğretim sırasında öğrencinin bilişsel yapısının sınırları etkilenmektedir. Karşılaşılan yeni bilgiler çalışma belleğine büyük bir yük oluşturmaktadır. Buna karşın çalışma belleği, bilgileri saklama ve yönetme kapasitesi açısından sınırlıdır. Öğrencinin bilişsel yükü artar veya çalışan bellek kapasitesi aşılırsa öğrencinin performansı düşer ve öğrenme engellenir. Eğitimciler yansıtıcı sorular ve işbirliğine dayalı uygulama becerileri ile öğrenciyi öğrenme sürecine dahil etmeye çalışsa dahi bilişsel yük alanlarına değinmezse etkili öğrenme gerçekleşmez. Karmaşık ve teknik olarak zorlayıcı öğrenme durumlarında öğretimi kavramsallaştırmak için bilişsel yük teorisi kullanılabilir. Sweller tarafından 1988 yılında geliştirilen bilişsel yük teorisi, öğrenme sürecinde çalışan bellek yükünü yönetme tekniklerine odaklanır. Temel olarak bilişsel yük kuramı, öğrenenin sınırlı olan çalışan bellek kapasitesini etkili kullanmalarını sağlayarak öğretim yöntemleri geliştirme üzerine odaklanmaktadır. Bilişsel yük teorisi içsel, dışsal ve ilgili yük olmak üzere üç alana odaklanır. İçsel yük, öğrenilen bilginin karmaşıklığını; dışsal yük, bilginin sunulma şekli; ilgili yük, öğrenmenin gerçekten gerçekleşebilmesi için bilginin işlenmesidir. Bilişsel yük kuramına dayalı bir becerinin öğretiminde içsel yük; beceriye algısı ve hazır oluşluğu, dış yük; öğrenme hedefleri doğrultusunda öğrencinin yetkinliklerine göre simülasyon teknolojisinin kullanımı (bilgisayar tabanlı simülasyonlar vb.) ilgili yük; senaryo uygulamalarını içermektedir. Sonuç olarak bilişsel yük kuramı, simülasyona dayalı hemşirelik öğretimi tasarımı için bir temel olarak kullanılabileceği ve öğrencinin performansını, becerinin istendik davranışa dönüştürülesinde yardımcı olabilecek çeşitli öğretim stratejileri sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: bilişsel yük kuramı, simülasyon, hemşirelik eğitimi
|
