Giriş: Hastanelerin yönetiminde yöneticilerin benimsemiş oldukları liderlik tarzları kurumun çıktılarını olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilmekte, sağlık kurumlarının kaliteli hizmet sunumu için sağlık profesyonellerinin merhamet duygusu önemli rol oynamaktadır.
Amaç: Çalışma, yönetici hemşirelerin liderlik tarzları ile merhamet yorgunluğu arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel tipteki çalışma il merkezinde yer alan eğitim ve araştırma hastanesi ile devlet hastanesinde çalışan 49 yönetici hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, Hemşire Tanılama Formu, Liderlik Tarzı Ölçeği ve Merhamet Yorgunluğu-Kısa Ölçeği ile toplanmıştır. Analizde yüzde, ortalama, standart sapma, Student-t, Mann Whitney U, Tek Yönlü Anova, Kruskal Wallis analizi, Scheffe post hoc testi ve Pearson korelasyon kullanılmıştır.
Bulgular: Yönetici hemşirelerin %85.7’si kadın, %91.8’i evli, %77.6’sı lisans/lisansüstü mezunu ve yaş ortalamaları 37.73±7.25’tir. Katılımcıların %71.4’ü 11 yıl ve üzerinde mesleki deneyime sahip, %22.4’ü 11 yıl ve üzeri yönetici deneyimine sahiptir. %69.4’ü gündüz/gece çalışmakta, %93.9’u işini sevmekte, %91.8’i verdiği hizmetten memnundur. %63.3’ü işinin sağlığını bozduğunu belirtmekte, %81.6’sı duygusal yorgunluk yaşadığını belirtmektedir. Yönetici hemşirelerin merhamet yorgunluğu ölçeği toplam puan ortalaması 50.67±22.94 olup en çok benimsedikleri liderlik tarzı demokratik (40.27±4.26) tarzdır. İşi nedeniyle sağlığının bozulduğunu düşünenlerde (p=.000) ve yönetici olmanın duygusal yorgunluk oluşturduğunu düşünenlerde (p=.012) toplam merhamet yorgunluğu anlamlı olarak fazla bulunmuştur. İşini seven yönetici hemşirelerde otokratik ve serbesiyetçi liderlik tarzları anlamlı olarak fazla bulunmuştur (p=.0008. p=.034). Ayrıca, mesleki tükenmişlik ile otokratik liderlik arasında negatif yönlü zayıf anlamlı ilişki (r:-.338 p=.018) saptanmıştır.
Sonuç: Yönetici hemşireler düşük düzeyde merhamet yorgunluğu yaşamakta ve en çok demokratik liderlik tarzını kullanmaktadırlar. Mesleki tükenmişlik arttıkça otokratik liderlik tarzı kullanımı azalmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Liderlik, Merhamet Duygusu, Yönetici Hemşire
|
