Amaç: Bu araþtýrma, 60 yaþ üstü bireylerde akýlcý ilaç kullanýmý ve saðlýk algýsýný deðerlendirmek amacýyla yapýlmýþtýr.
Materyal ve Metot: Tanýmlayýcý tipte yapýlan bu araþtýrma, Eylül-Kasým 2021 tarihleri arasýnda araþtýrmaya katýlmaya gönüllü 60 yaþ ve üstü 154 bireyle gerçekleþtirilmiþtir. Veriler “Tanýtýcý Anket Formu”, Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Ölçeði (AÝK)” ve “Saðlýk Algýsý Ölçeði (SAÖ)” kullanýlarak toplanmýþtýr. Verilerin deðerlendirilmesinde, tanýmlayýcý istatistik, baðýmsýz gruplarda t testi, Oneway ANOVA, Mann Witney U, Kruskal-Wallis, Spearman kolerasyon ve Cronbach Alfa güvenirlik analizi kullanýlmýþtýr. Ýstatistiksel deðerlendirmede anlamlýlýk düzeyi p<0.05 düzeyinde deðerlendirilmiþtir.
Bulgular: Araþtýrmaya katýlan bireylerin yaþ ortalamasýnýn 68.70±6.10 olduðu, %62.3’ünün erkek, %96.1’inin evli, %35.7’sinin ilkokul mezunu, %58.4’ünün emekli, %53.2’sinin saðlýðýný orta düzey olarak algýladýðý, %22.7’sinin günlük dörtten fazla ilaç kullandýðý, %83.1’inin ilaçlarýný kendisinin aldýðý ve %87’sinin reçetesiz ilaç kullanmadýðý belirlenmiþtir. Bireylerin AÝK ve SAÖ toplam puan ortalamalarý sýrasýyla 34.44±5.66 ve 47.00±7.25 olarak bulunmuþtur. Eðitim düzeyi ve kiþinin algýsýna göre saðlýðýný deðerlendirme durumu ile SAÖ puan ortalamalarý arasýnda istatistiksel olarak anlamlý fark bulunmuþtur (p<0.05). AÝK ile SAÖ arasýnda düþük düzeyde (r=0.268), anlamlý (p<0.05) ve pozitif iliþki olduðu bulunmuþtur.
Sonuç ve Öneriler: Bireylerin akýlcý ilaç kullanýmý ile saðlýk algýsýnýn iliþkili olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. Ayrýca, 60 yaþ ve üzeri bireyler arasýnda akýlcý olmayan ilaç kullanýmý davranýþlarýnýn var olduðu ve ilaç kullanýmý konusunda eðitim programlarý ile kitle iletiþim araçlarý kullanýlarak bilgilendirilmelerine önem verilmesi gerektiði düþünülmektedir. Saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarýnýn öneminin anlaþýlmasý ve yaygýnlaþtýrýlmasý için çalýþmalar yapýlmasý önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Akýlcý Ýlaç Kullanýmý, Saðlýk Algýsý, 60 Yaþ ve Üstü Birey
|
