Tüm dünyayý ve ülkemizi etkisi altýna alan COVID-19 pandemisi, ciddi bir oranda küresel saðlýðý, sosyal refahý ve ekonomiyi bozmaktadýr. Hastalýðýn halk saðlýðý üzerindeki etkilerine ek olarak, cerrahi hizmetlerin iptalinden kaynaklanan bir etkisi de ortaya çýkmýþtýr. COVID-19 pandemisinin cerrahi hizmetler ve cerrahi hastalar için daha önce rastlanýlmamýþ olumsuz etkileri vardýr. Mevcut pandemide, ihtiyaç duyulan cerrahi durumlar için cerrahi kaynaklarý harekete geçirmek yerine, ventilatör, hastane alaný ve hizmet sürekliliðini saðlayabilmek için saðlýk personeli gibi ihtiyaçlar karþýlanmaya çalýþýlmaktadýr. Bunun dünyada ve ülkemizde cerrahi rahatsýzlýklarý olan, milyonlarca hasta üzerinde ani ve uzun vadeli etkileri vardýr.
Pandemi nedeniyle ameliyatlarýn ertelenmesi ya da iptal olmasý cerrahi iþ gücünün yeniden düzenlenmesini zorunlu kýlmýþtýr. Pandemi sürecinde yoðun bakým ünitelerinde tedavi alan hastalarýn en üst düzeyde bakým ve tedavisinin yapýlabilmesi için önerilen en önemli strateji, hekim ve hemþirelerin yanýna diðer bölümlerden saðlýk personeli gücü desteði saðlanarak karma yapýda ekiplerle hizmetin sürdürülmesidir. Anestezi ya da acil birimlerde çalýþan veya yoðun bakýmda çalýþabilecek diðer bölümlerdeki hekimlerin yoðun bakým ünitelerinde görevlendirilmesi; pandemi için kapatýlan birimlerdeki (ameliyathane, anestezi, derlenme ünitesi) hemþirelerin yoðun bakým ünitelerinde görevlendirilmesi yapýlmýþtýr.
Gelecekteki pandemilerde cerrahi ve anestezi hizmetleri için araþtýrma, planlama ve iletiþimi içeren güçlü bir savunuculuk gündemine ihtiyaç vardýr. Bir pandemiden önce, sýrasýnda ve sonrasýnda cerrahi uygulama, genel olarak saðlýk sistemleri üzerindeki etkileri nedeniyle, gelecekteki olaylara hazýrlanmak için, ülkelerin altyapý, iþgücü, bakým sunumu, bilgi yönetimi, finansman ve yönetim açýsýndan cerrahi sistemleri nasýl inþa etmesi gerektiði konusunda araþtýrmalar yapýlmalýdýr.
Bu derlemede, COVID-19 pandemisinin cerrahi hizmetlerin sunulmasý üzerindeki etkilerine yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Cerrahi hizmetler, COVID-19, pandemi
|
