Karar verme yöneticilerin görünen çýktýlarýdýr. Yöneticiler, planlanma, örgütleme, yürütme ve denetleme iþlevlerinin her aþamasýnda karar vermektedir. Yöneticiler karar verirken belirlilik, risk ve belirsizlik ortamlarýnda kýsa ya da uzun vadeli karar vermek durumunda kalabilirler. COVID-19 pandemisi ile ilgili kýsýtlý bilgi düzeyi, etkilerinin bilinmezliði gibi nedenler sürecin yönetimini yöneticiler açýsýndan belirsizleþtirmiþtir. Alýnacak kararlardan birçok kiþinin etkilenmesi, etkilerinin önemli ve uzun vadede ortaya çýkmasý, birden fazla karar vericinin sürece dahil olmasý, birden fazla kriterin göz önünde bulundurulmasý gibi faktörler bu dönemde verilecek kararlarýn özelliklerini oluþturmaktadýr. Bu derlemede, COVID-19 pandemisinin yarattýðý belirsizlik ortamýnda kullanýlan bilimsel karar verme süreci ve uygulanabilecek karar verme yöntemleri açýklanmýþtýr. Yöneticilerin baþarýlý olabilmesi için çaðdaþ karar verme yaklaþýmýný kullanmalarý gerekmektedir. Bu yaklaþýmda bilimsel karar verme aþamalarýnýn bütünü sürece dahil edilir. Bilimsel karar verme süreci; problemin belirlenmesi, amaç ve hedefleri belirleme, alternatifleri araþtýrýp belirleme, alternatifleri avantaj ve dezavantajlarýna göre deðerlendirme, karar verme ve kararý uygulama, kararýn sonuçlarýný deðerlendirme olarak altý basamakta incelenmektedir. Yöneticiler, pandemi gibi belirsizlik içeren ortamlarda farklý donanýmlara, yaklaþýmlara ve bilgi kaynaklarýna sahip kiþileri bir araya getirerek kararlar almaktadýr. Grup ile karar verme süreç ile ilgili daha çok bilgi edinilmesinde, farklý yaklaþýmlar geliþtirilmesinde, kararlarýn benimsenmesinde, yaratýcý fikirler üretilmesinde etkili olmaktadýr. Etkili ve objektif kararlar alýnmasý için bilimsel karar verme süreci ve tekniklerinden faydalanýlmalýdýr.
Anahtar Kelimeler: karar verme, risk yönetimi, pandemi, yönetim, belirsizlik
|
