Amaç: Kronik hastalýklarý olanlar için öz yönetim ve eðitim desteði çok önemlidir. Geleneksel olarak bu destek yüz yüze görüþmelerde gerçekleþtirilmektedir. Kronik hastalýk yönetimi için eðitime eriþimin önündeki bazý engeller, hastalarýn her zaman güvenilir olmayan kaynaklardan bilgi aramasýna neden olabilir. Hastalarýn ihtiyaç duyduklarý bilgiye doðru ve güvenilir kaynaklardan elde etmeleri hastalýðýn yönetiminde anahtar rol oynar. Video tabanlý eðitim yöntemi bilgiyi basit bir þekilde artýran en iyi medya olarak kabul edilir. Bu literatür derlemesinde, hasta eðitiminde kullanýlan video tabanlý eðitim yöntemlerinin hasta eðitiminde nasýl bir etkiye sahip olduðunu ortaya koymaya yönelik bilgiler yer almaktadýr.
Yöntem: Ýngilizce ve Türkçe makaleler google scholar, science direct, ulakbim Türk týp dizini, Google akademik veri tabanlarýnda " patient education", "chronic disease", "video", "hasta eðitimi", "kronik hastalýk" anahtar kelimeleri kullanýlarak tarama yapýldý. Dahil edilme kriteri olarak; video tabanlý eðitim müdahalelerinin kullanýmý ve kronik hastalýðý olan hastalara uygulanmasý belirlendi. Özetler önceden belirlenmiþ kriterlere göre gözden geçirilerek seçilmiþtir. Seçilen makalelerin tam metin incelemeleri yapýldý.
Bulgular: Videolarýn bir eðitim müdahalesi olarak kullanýlmasý, týbbýn birçok alanýnda etkili olduðu kanýtlanmýþ bir yaklaþýmdýr. Bu müdahaleler, saðlýk okuryazarlýðý hedeflerini iyileþtirmede, bilgiyi anlama ve uygulama düzeylerinde, memnuniyetlerinde, hastalýk bilgi düzeyinde, sigara býraktýrmada, tedaviye uyumda ve öz-yeterlikte artýþta etkilidir. Ayrýca hastalarýn müdahale sürelerini kýsaltma, kaygý ve endiþelerini gidermede de etkilidir. Hastalarýn temel okuma yazma becerilerine bakýlmaksýzýn, saðlýk eðitiminde uygun bir araç olduðu düþülmektedir.
Videolar resim ve içeriklerinin çekiciliði sayesinde, saðlýk mesajlarýný iletmenin kullanýþlý ve potansiyel olarak güçlü bir yolunu oluþturur. Ayrýca uzun süreli bilginin kalýcýlýðýnýn saðlanmasý açýsýndan yararlý ve düþük maliyetli bir eðitim yöntemidir. Video temelli eðitim müdahalesi, çeþitli yaþ ve eðitim düzeyindeki katýlýmcýlara ve klinik ortamlardaki çeþitli yerlerde etkili bir þekilde uygulanabilir.
Tartýþma ve sonuç: Bu literatür derlemesinde hasta eðitiminde kullanýlan video tabanlý eðitim yaklaþýmlarýnýn hasta eðitimi üzerinde nasýl bir etki gösterdiklerine dair önemli kanýtlar ortaya konulmuþtur. Video tabanlý eðitim yaklaþýmlarýnýn yazýlý eðitim materyalleri ve saðlýk profesyoneli tarafýndan verilen kýsa süreli sözel eðitimlere kýyasla bilgi düzeyi arttýrmada etkili olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: hasta eðitimi, video, saðlýk eðitimi, kronik hastalýk
|
