Tamamlayýcý tedavi yöntemlerinden biri olan aromaterapi yaprak, çiçek, aðaç kabuðu, meyve, kök gibi bitkisel kaynaklardan konsantre edilmiþ esansiyel yaðlarýn tedaviden çok semptom kontrolünü saðlamak amacýyla kullanýlmasýdýr. Tamamlayýcý tedavi kullanýmýndaki temel amaç bireylerde meydana gelen semptomlarýn hafifletilmesi, týbbi tedavideki baþarýnýn arttýrýlmasý, bireylerin yaþam kalitesinin yükseltilmesi, bireylere fiziksel ve emosyonel desteðin saðlanmasýdýr. Ýnsanlýk tarihinden bu yana sýklýkla kullanýlan geleneksel ve tamamlayýcý týpta önemli bir yere sahip týbbi ve aromatik bitkilerden birisi olan lavantanýn 1,8-sineol gibi bileþenler içermesi Gama Amino Bütirik Asit (GABA) içeren inhibitör nöronlarý artýrarak dýþarýdan gelen duyusal uyaranlarý azaltmakta ve analjezik etki saðlamaktadýr. Kullanýlan bu esansiyel yaðlarýn uygulama sýrasýnda iyi korunmasý, uygun ortamda saklanmasý, güneþ ýþýðýna maruz býrakýlmamasý, göze temas ettirilmemesi ve analiz sertifikasýna sahip, güvenilir firmalardan temin edilmesi uygulamanýn niteliðini belirler. Hasta birey ile sürekli iletiþim halinde olan, tedavi ve bakým süreçlerinde aktif rol alan hemþireler aromaterapi tedavisinin saðlýk bakým profesyonelleri arasýndaki en ideal uygulayýcýlardýr. Tamamlayýcý tedaviler kapsamýnda kullanýlan yöntemlerin çoðu hemþirelik bakým ve uygulamalarý ile yakýndan iliþkilidir. Ancak saðlýk hizmeti verilen kurumlarda aromaterapinin hemþirelik uygulamalarýnda aktif olarak kullanýmý yeterli olmayýp, kanýt düzeyi yüksek hemþirelik çalýþmalarýna gereksinim vardýr. Hemþirelerin aromaterapi konusunda eðitim alarak, bu uygulamayý bakým planýna aktarabilmeleri ve hemþirelik disiplini içerisinde profesyonel aromaterapi uygulamasýnýn bilimsel bir zemine oturtulmasý oldukça önem arz etmektedir. Bu derleme makale, lavanta yaðýnýn hemþirelik bakýmýnda kullanýmýný incelemek amacýyla yazýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Lavanta Yaðý, Hemþirelik, Bakým
|
