YouTube platformuna yüklenen saðlýk eðitimi ile ilgili videolarýn kalitesi ve içeriðinin denetlenememesinden kaynaklý hastalar için risk oluþturmaktadýr. Araþtýrmanýn amacý inhaler ilaç kullaným becerisi geliþtirmede bir eðitim kaynaðý olarak kullanýlabilecek YouTube videolarýnýn kalitesini ve içeriðini analiz etmektir.Videolar "inhaler", "inhaler ilaç kullanýmý", "kuru toz inhaler", "ölçülü doz inhaler" ve "nebulizatör" anahtar kelimeleri kullanýlarak YouTube platformunda aratýldý. Dahil edilme kriterlerini karþýlayan 311 videonun 178’i araþtýrmaya dahil edildi. Videolar ‘‘Global Quality Score (GQS)’’, ‘‘Journal of the American Medical Association (JAMA) Benchmark Criteria’’ ve araþtýrmacýlar tarafýndan uluslararsý kýlavuzlar temel alýnarak oluþturulan inhaler iþlem basamaklarýnýn deðerlendirildiði ‘‘Ýnhaler Uygulama Checklisti’’ ile deðerlendirilmiþ ve istatistiksel analiz yapýlmýþtýr. Deðerlendirilen videolarýn GQS puan ortalamalarýnýn 3,70±1,24 olduðu (orta kalite), JAMA puan ortalamalarýnýn 2,22±0,60 olduðu saptanmýþtýr. Video içerik anlatýcýsý ‘’hemþire’’ ve ‘’doktor’’ olanlarýn, JAMA ve GQS skorlarýnýn istatistiksel olarak daha yüksek olduðu saptanmýþtýr (p=0.001). Video içerik yükleyicisi olarak profesyonel organizasyonlarýn JAMA ve GQS’den aldýklarý puanlarýn bireysel video içerik yayýnlayýcýlarýna göre anlamlý þekilde daha yüksek olduðu saptanmýþtýr (p=0.019) (p=0.001). Video içerikleri incelendiðinde ölçülü doz inhaler (ÖDÝ) ile ilgili videolarýn en çok atladýðý iþlem basamaðýnýn ‘‘aðzýný çalkalama’’ (29.1%) olduðu, nebülizatör kullaným becerisi gösteren videolarda en çok uygulanmayan iþlem basamaðýnýn ‘‘en fazla 5 ml ilaç koyma’’ ve ‘‘cihaz temizliði’’ (41.9%) olduðu, kuru toz inhaler (KTÝ) kullaným becerisi gösteren videolarda ise en fazla uygulanmayan iþlem basamaðýnýn ‘‘burnundan nefes verme’’ (37.5%) olduðu saptanmýþtýr. KOAH ve astým gibi solunum yolu rahatsýzlýklarýndan muzdarip hastalar ile birebir temas halinde olan, hastalýðýn öz yönetimi konusunda hastayý destekleyen ve eðitim veren hemþirelerin daha etkin bir þekilde bu platformlarda aktif olmasý gerektiði görüþündeyiz.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, Ýnhaler Ýlaç Kullanýmý, Eðitim
|
