Araþtýrma kardiyovasküler hastalýða ek olarak astým hastalýðý olan bireylerin sigara okuryazarlýk düzeylerinin hastalýk yönetimine etkisini deðerlendirmek amacýyla planlandý ve uygulandý. Ýliþki arayýcý araþtýrma niteliðinde olan bu çalýþma, 01 Mart- 01 Temmuz 2021 tarihleri arasýnda Ýstanbul Üniversitesi-Cerrahpaþa, Cerrahpaþa Týp Fakültesi Hastanesi ve Ýstanbul Üniversitesi-Cerrahpaþa Kardiyoloji Enstitüsü Kardiyoloji Anabilim Dalý kliniklerinde yatan hastalarla yüz yüze görüþme yöntemi ile gerçekleþtirildi.
Araþtýrmaya 73 (%48.7) erkek ve 77 (%51.3) kadýn hasta dahil edildi. Kadýnlarýn astým kontrol yönetiminin (16.71±5.45) erkeklere (13.33±5.97) göre daha iyi olduðu (p=0.001) saptandý. Kadýnlarýn saðlýk okuryazarlýk düzeylerinin erkeklere göre daha yüksek olduðu (p=0.001) saptandý. Araþtýrmada bireylerin sigaralarýn nikotin içeriði hakkýnda bilgilerinin yeterli olmadýðý, nikotine baðýmlý bireylerin oranýnýn yüksek olduðu saptandý. Bireylerin sigaranýn astým krizini baþlattýðýný (%88.5), kronik hastalýklara (%95.5) sebep olduðunu bildikleri ve bununla birlikte filtreli sigara içmenin akciðer kanseri riskini azalttýðýný düþündükleri (%32.5) saptandý. Astýmý kontrol altýnda olan bireylerin sigaraya iliþkin solunum yolu hastalýklarý (p=0.031) ve astým belirtileri (p=0.018) hakkýndaki okuryazarlýk düzeylerinin daha yüksek olduðu asaptandý. Ayrýca bireylerde astým kontrolü arttýkça göðüs aðrýsý, ev içi faaliyet (erkek), kaygý, solunum yetersizliði, bilek þiþliði, yorgunluk, fiziksel ve sosyal fonksiyon, ev içi faaliyet (kadýn) ve cinsellik ile ilgili kýsýtlýlýklarýn azaldýðý tespit edildi (p=0.000). Bireylerin saðlýk okuryazarlýk düzeyi arttýkça astým semptomlarýnýn kontrol altýnda olduðu (p=0.000) saptandý. Bununla birlikte sigara okuryazarlýk düzeyleri ile kardiyovasküler kýsýtlýlýk düzeyleri arasýnda korelasyon saptanmadý.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Sigara Okuryazarlýðý, Saðlýk Okuryazarlýðý, Kardiyovasküler Hastalýklar, Astým.
|
