Bu araþtýrma, periferik venöz katetere baðlý flebit geliþiminin önlenmesinde kanýta dayalý bakým paketi uygulamasýnýn etkisinin deðerlendirilmesi amacýyla kontrol ve deney gruplu randomize olmayan deneysel çalýþma olarak uygulandý. Araþtýrma, Karaman Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Dahiliye/Yara Bakýmý Kliniði ve Nöroloji/Nöroþirurji kliniklerinde 01 Eylül 2021-31 Mart 2022 tarihleri arasýnda uygulandý. Kontrol grubunda 75 hasta ve 88 periferik venöz kateter (PVK), deney grubunda 41 hasta ve 48 PVK örnekleme dahil edildi. Verilerin toplanmasýnda Hemþire Tanýtýcý Bilgi Formu, Hasta Demografik ve Klinik Bilgi Formu, Flebit Deðerlendirme Skalasý ve Bakým Paketi Klinik Ýzlem Formu kullanýldý. Güncel literatür ýþýðýnda, dört parametre ve 15 hemþirelik giriþiminden oluþan kanýta dayalý flebit bakým paketi geliþtirilerek uzman görüþü alýndý. Kontrol grubundaki hastalara kliniklerin standart PVK bakým uygulamalarý gerçekleþtirildi. Klinik hemþirelerine PVK bakýmý, flebit ve bakým paketi hakkýnda eðitimler verildi. Deney grubundaki hastalara, oluþturulan kanýta dayalý bakým paketi doðrultusunda bakým verildi. Bakým paketinde yer alan parametrelerin hemþireler tarafýndan uygulanma durumu günlük olarak araþtýrmacý tarafýndan kaydedildi. Deðerlendirmede bakým paketine tam uyum þartý arandý. Tam uyum saðlanmamasý durumunda ilgili hasta araþtýrma dýþý býrakýldý. Uyum saðlanmayan parametreler için hemþirelere geri bildirim verildi ve tekrarlý eðitimler yapýlarak uyumlarý arttýrýldý. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 25.0 paket programý, kategorik deðiþkenlerin karþýlaþtýrmalarýnda Ki-kare ve Fisher Exact testleri kullanýldý. Bakým paketi uygulanan hastalarýn %37,5’inde, kontrol grubundaki hastalarýn %60,2’sinde flebit geliþti ve flebit geliþme durumu bakýmýndan gruplar arasýndaki fark istatistiksel olarak anlamlý bulundu (p<0,05). Bakým paketi uygulanan hastalarda 1., 2. ve 3. günlerde flebit geliþme oraný kontrol grubundaki hastalardan daha düþüktü ve gruplar arasýndaki fark istatistiksel olarak anlamlý bulundu (p<0,05). Bakým paketi uygulanan hastalarda tüm günlerdeki flebit dereceleri kontrol grubundan daha düþüktü ve 1., 2., 3. ve 4. günlerdeki flebit dereceleri bakýmýndan gruplar arasýndaki fark istatistiksel olarak anlamlý bulundu (p<0,05). Sonuç olarak bakým paketi uygulamasý PVK’ya baðlý flebit geliþme oranýný azaltmada etkili bulundu. Saðlýk kuruluþlarýnda PVK’ya baðlý flebit geliþiminin önlemesi için kanýta dayalý bakým paketi uygulamasýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý, büyük örneklem gruplarý ile çok merkezli çalýþmalarýn yapýlmasý, PVK’ya baðlý flebit geliþimini önlemeye yönelik güncel kanýta dayalý hemþirelik giriþimlerini içeren eðitim programlarýnýn uygulanmasý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Periferik Venöz Kateter, Flebit, Hemþirelik, Bakým Paketi
|