Amaç: Araþtýrma doðum sonu dönemde anneye yönelik geleneksel uygulamalar ile saðlýk okuryazarlýðý düzeti arasýndaki iliþkiyi belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr.
Yöntem: Araþtýrma tanýmlayýcý ve iliþki arayý bir çalýþmadýr. Araþtýrmanýn örneklemini 430 kadýn oluþturmuþtur. Veriler Katýlýmcý Bilgi Formu ve Türkiye Saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði kullanýlarak toplanmýþtýr. Verilerin istatistiksel analizinde ortalama, yüzde daðýlýmý, ki kare testi kullanýlmýþtýr.
Bulgular: Kadýnlarýn yaþ ortalamasýnýn 28.99± 5.46 olduðu, %33.7’ sinin lise mezunu olduðu, %79.3’ ünün çalýþmadýðý, %56.7’ sinin gelirinin giderine eþit olduðu, %92.6’ ünün gebelik sayýsýnýn 4 ve daha az olduðu bulunmuþtur. Kadýnlarýn %63.4’ ünün doðum sonu geleneksel uygulama yaptýðý bulunmuþtur. Kadýnlarýn en çok yaptýðý geleneksel uygulamalarýn dua okunmuþ teþbih konmuþ suyla yýkanma (%20.3), altýn konulan su ile yýkanma (%13.9), dua okunmuþ su ile yýkanma (%8), kilo vermek için korse kullanma (%13.4), bez, çarþaf, kuþak ile karný sarma (%9.3), al basmasýný önlemeye için dua/Kuran okuma (%8.3), yatak baþýna Kuran, ekmek, soðan, iðne, býçak koyma (%7.3) dýr. Kadýnlarýn %7.9’ unun saðlýk okuryazarlýðýnýn yetersiz, %37.2’ sinin saðlýk okuryazarlýk düzeyinin sorunlu, %30.9’ unun saðlýk okuryazarlýk düzeyinin yeterli, %24’ ünün saðlýk okuryazarlýk düzeyinin mükemmel olduðu bulunmuþtur. Saðlýk okuryazarlýðý düzeyi yetersiz olan kadýnlarýn %7.3’ ü, sorunlu olanlarýn %36.5’ i, yeterli olanlarýn %33.2’ si ve mükemmel olanlarýn %23’ ü geleneksel uygulama yapmýþtýr. Ancak aradaki farklýlýk istatistiksel olarak anlamlý deðildir (p: 0.56).
Sonuç: Kadýnlarýn doðum sonu süreçte en çok yaptýklarý geleneksel uygulamalarýn dua okunmuþ teþbih konmuþ suyla yýkanma, altýn konulan su ile yýkanma ve kilo vermek için korse kullanma olduðu bulunmuþtur. Saðlýk okuryazarlýðý düzeyi ile doðum sonu geleneksel uygulama yapma arasýnda anlamlý iliþki bulunmamýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Anne, Doðum sonu, Geleneksel uygulama, Saðlýk okuryazarlýðý
|
