Amaç: Jean Watson’ýn Ýnsan Bakým Kuramý, insan olma ve yaþamýn daha derin boyutlarda anlaþýlmasý isteðinden yola çýkarak geliþtirilmiþ, hemþireliðe bütüncül bakýþ açýsý kazandýran bir kuramdýr. Bu çalýþmada Türkiye’de hemþirelikte Watson’ýn insan bakým kuramýna temellendirilerek yapýlan doktora ve yüksek lisans tezlerinin incelenmesi amaçlanmýþtýr. Materyal ve Metot: Tanýmlayýcý tipteki çalýþmanýn verileri, Yüksek Öðretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’ne kayýtlý tezlerden elde edilmiþtir. YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde detaylý arama sayfasýnda tez adý kýsmýnda “Watson” anahtar kelimesi ve konu bölümünde “hemþirelik” seçilerek taranan 12 lisansüstü tez araþtýrmanýn örneklemini oluþturmuþtur. Verilerin deðerlendirilmesinde tanýmlayýcý istatistiksel analizler kullanýlmýþtýr. Bulgular: Türkiye’de hemþirelik alanýnda Watson hakkýnda yapýlan tezlerin hepsi doktora tezi olup 2012-2021 yýllarý arasýnda yapýlmýþtýr. Araþtýrma bulgularýna göre lisansüstü tezlerin büyük çoðunluðunun deneysel tipte olduðu ve ön test-son test deseni kullanýlarak yapýldýðý tespit edilmiþtir. Tezlerin anabilim dallarýna göre daðýlýmlarýna bakýldýðýnda, %58,33’ünün Hemþirelik, %16,66’sýnýn Doðum ve Kadýn Saðlýðý Hemþireliði Anabilim Dalýnda yapýldýðý, %66,66’sýnýn örnekleminin yetiþkin hastalardan oluþtuðu belirlenmiþtir. Sonuç: Araþtýrma bulgularýna göre lisansüstü tezlerin tamamýnýn doktora tezi olarak yapýldýðý ve deneysel tipte olduðu sonucuna varýlmýþtýr. Hasta bakýmýnda farklý örneklem gruplarýnda Watson Ýnsan bakým kuramýna temellendirilmiþ doktora tez araþtýrmalarýnýn arttýrýlmasý, kuramýn yüksek lisans tez çalýþmalarýnda da kullanýlmasý önerilmektedir. Watson insan bakým kuramýna temellendirilmiþ araþtýrma sonuçlarýnýn klinik uygulamada hemþirelere rehberlik edeceði ve hemþirelerin hasta bakýmýndaki özerkliðini güçlendireceði düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, Lisansüstü Tez, Watson, Ýnsan Bakým Kuramý
|
