Aspirasyon, endotrakeal tüpü olan yoðun bakým hastalarýnda gerekli bir hemþirelik iþlemidir. Uygun þekilde yapýlmadýðýnda, kardiyak aritmi, ventilatör iliþkili pnömoni, atelektazi ve dispne gibi ciddi komplikasyonlar geliþebilir. Amaç: Araþtýrmanýn amacý; yoðun bakým hemþirelerinin endotrakeal aspirasyona iliþkin bilgi ve beceri düzeylerinin belirlenmesidir. Prospektif ve tanýmlayýcý olarak planlanan bu araþtýrma, Ýzmir’de bir eðitim ve araþtýrma hastanesinin yoðun bakým kliniklerinde Ekim 2013- Kasým 2014 tarihleri arasýnda yürütülmüþtür. Araþtýrmanýn örneklemini araþtýrmaya katýlmayý kabul eden bakýmdan sorumlu 72 hemþire oluþturmuþtur. Verilerin toplanmasýnda araþtýrmacýlar tarafýndan kapsamlý literatür taramasý doðrultusunda oluþturulan “Endotrakeal Aspirasyon Soru Formu” ve “Endotrakeal Aspirasyon Uygulamalarý Beceri Kontrol Listesi” kullanýlmýþtýr. Ýlgili kurumdan etik izin alýndýktan sonra, hemþirelere araþtýrma hakkýnda bilgi verilerek yazýlý izinleri alýnmýþtýr. Verilerin analizinde non-parametrik testler kullanýlmýþtýr. Araþtýrmanýn sadece bir hastanenin yoðun bakým kliniklerinde yürütülmesi nedeniyle, araþtýrmadan elde edilen bulgular tüm hastanelere genellenemez. Araþtýrma sonucunda hemþirelerin yaþ ortalamasýnýn 30.91 + 6.11, %75’inin kadýn, %47’sinin lisans mezunu olduðu bulunmuþtur. Hemþirelerin endotrakeal aspirasyona iliþkin bilgi puan ortalamasý 23.79 + 3.83 (min-max= 13-30) ve beceri puan ortalamasý 12.88 + 2.53 (min-max= 7-19) olarak bulunmuþtur. Hemþirelerin bilgi düzeyi %59.7 oranýnda çok iyi, %34.7 oranýnda iyi ve beceri düzeyleri %79.2 oranýnda vasat, %18.1 oranýnda ise iyi olarak saptanmýþtýr. Hemþirelerin bilgi ve beceri puanlarý arasýnda zayýf bir korelasyon olduðu belirlenmiþtir (r= 0.220; p= 0.063). Sonuçlarýmýz çoðu hemþirenin endotrakeal aspirasyona iliþkin bilgisinin iyi düzeyde, ancak beceri düzeyinin vasat olduðunu göstermiþtir. Yoðun bakým kliniklerinde aspirasyon uygulamalarýna iliþkin standart ve kanýta dayalý rehberler oluþturulmalý ve kullanýlmalýdýr. Bu araþtýrmanýn daha geniþ örneklemle farklý kurumlarda yürütülmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Endotrakeal Aspirasyon, Yoðun Bakým Hastasý, Bilgi, Beceri, Hemþirelik Uygulamalarý
|
