Tanýmlayýcý ve iliþki arayýcý tasarýmda olan bu çalýþma, yönetici hemþirelerin hizmetkar liderlik davranýþlarýnýn hemþirelerin iþ performans ve yenilikçi davranýþ düzeylerine etkisini belirlemek amacýyla gerçekleþtirildi. Araþtýrma evrenini, Ýstanbul ili Avrupa yakasýnda hizmet veren bir üniversite ile iki eðitim ve araþtýrma hastanesinde çalýþan hemþireler oluþturdu (N= 1474). Geliþigüzel örnekleme yöntemi ile araþtýrmanýn örneklemini 885 hemþire oluþturdu (n=885). Veriler hemþirelerin sosyo-demografik özelliklerini belirleyen Tanýtýcý Bilgi Formu, Hizmetkar Liderlik Ölçeði, Görev Performans Ölçeði ve Bireysel Yenilikçilik Ölçeði ile toplandý. Verilerin analizinde, tanýmlayýcý testler, gruplar arasý karþýlaþtýrma testleri, korelasyon analizi, lineer ve hiyerarþik regresyon analizleri yapýldý.
Elde edilen bulgulara göre, hemþirelerin yöneticilerinin hizmetkar liderlik davranýþlarýný yüksek düzeyde algýladýklarý, hemþirelerin yenilikçilik davranýþ ve iþ performans puan ortalamalarýnýn yüksek düzeyde olduðu belirlendi. Yönetici hemþirelerin hizmetkar liderlik davranýþlarý ile yalnýzca hemþirelerin iþ performanslarý arasýnda anlamlý iliþki saptandý. Yönetici hemþirelerin hizmetkar liderlik davranýþlarý ve kontrol deðiþkenlerinin hemþirelerin yenilikçi davranýþlarý ve iþ performanslarý üzerindeki etkisini belirlemek üzere oluþturulan regresyon modellerinin anlamlý olduðu, model deðiþkenlerin yenilikçi davranýþ puanýna ait varyansýn %8,4’ünü ve iþ performansý puanýna ait varyansýn %17,5’ini açýkladýðý saptandý. Hemþirelerin yenilikçi davranýþ puaný üzerine yöneticinin hizmetkar liderlik davranýþýnýn, üniversite hastanesinde çalýþmanýn, lisans ve yüksek lisans mezunu olmanýn ve 6-10 yýl ve 16 yýl ve üzeri mesleki deneyime sahip olmanýn anlamlý ve pozitif etkisi saptandý. Hemþirelerin iþ performansý puaný üzerine ise, yöneticinin hizmetkar liderlik davranýþýnýn, üniversite hastanesinde çalýþmanýn anlamlý ve pozitif, kadýn olmanýn ise anlamlý ve negatif etkisi saptandý. Hemþirelerin yenilikçi davranýþlarýnýn iþ performansý üzerine etkisinde yönetici hemþirelerin hizmetkar liderlik davranýþlarýnýn kýsmi düzenleyici rolü olduðu, yüksek hizmetkar liderlik puanýnýn, yenilikçi davranýþ puanýnýn iþ performansý puaný üzerine olan etkisini azaltacaðý belirlendi.
Sonuç olarak, yöneticilerin hizmetkar liderlik davranýþlarýnýn hemþirelerin yenilikçi davranýþlarý ve iþ performansýný anlamlý ve pozitif etkilediði belirlendi. Bu doðrultuda, özellikle alt kademe hemþire yöneticilerin hizmetkar liderlik özelliklerini geliþtirmeleri, örgütsel hedefler doðrultusunda çalýþanlarýn özellikleri ve koþullara baðlý olarak farklý liderlik tarzlarý ile birlikte kullanmalarý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hizmetkar Liderlik, Yenilikçi Davranýþ, Ýþ Performansý, Hemþire, Moderatör Etki
|
