Amaç: Araştırma, son sınıf hemşirelik öğrencilerine “Sanal İntravenöz Simülatör” ile verilen periferik intravenöz kateter (PİK) uygulama eğitiminin, öğrencilerin PİK uygulama başarısı üzerine olan etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada öğrencilerin son sınıfa kadar olan deneyimlerinin ve sanal simülatör ile verilen eğitimin PİK uygulamaya ilişkin başarısını etkileyip etkilemediği değerlendirilmiştir.
Yöntem: Araştırma, randomize kontrollü yarı deneysel olarak bir üniversitenin hemşirelik bölümünde Ekim 2019 – Şubat 2020 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini bu tarihler arasında öğrenimlerini sürdüren son sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Çalışma pilot bir çalışma olarak yürütülmüştür. Çalışmanın örneklem seçiminde randomizasyon basit rastgele sayılar tablosu kullanılarak yapılmıştır. Randomizasyon sonucunda 10 öğrenci deney, 10 öğrenci kontrol grubunda olmak üzere toplam 20 öğrenci araştırma örneklemine dahil edilmiştir. Deney grubundaki öğrencilere, klinik uygulamanın ilk gününde “Sanal İntravenöz Simülatör” (Virtual Intravenous Simulator, Laerdal) ile PİK uygulaması gösterilmiştir. Kontrol grubundaki öğrencilere ise herhangi müdahale de bulunulmamıştır. Kontrol grubundaki öğrencilere ise herhangi müdahale de bulunulmamıştır. Daha sonra her iki gruptaki öğrencilerden klinik uygulamanın devam ettiği 4 hafta süresince gerçekleştirdiği her bir PİK uygulamasının başarı durumunu ve deneme sayısını “Periferik İntravenöz Kateterizasyon Anketi”ne işaretlemeleri istenmiştir. Ayrıca verilerin toplanmasında “Öğrenci Tanıtım Formu” ve “Periferik İntravenöz Kateterizasyon Becerisini Öz Değerlendirme Skalası” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzdelik dağılımları ki kare ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için; araştırmanın yürütüldüğü üniversitenin Etik Kurulu’ndan ve Dekanlığı’ndan yazılı izin alınmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden öğrencilerden bilgilendirilmiş onam alınmıştır.
Bulgular: Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin yaş ortalamasının 22.55±.83 yıl olduğu, %75’inin kadın olduğu, %50’sinin bilgisayarı haftada bir kullandığı, %65’inin bilgisayar oyunlarını hiç oynamadığı saptanmıştır. Öğrencilerin son sınıfa kadar olan süreçte, PİK uygulama sayısı ortalaması 9.05±7.88, PİK’i başarılı bir şekilde uygulama sayısı ortalaması 6.16±5.6 olarak bulunmuştur. Periferik intravenöz kateter uygulama ile ilgili beceri düzeyini deney grubundaki öğrencilerin %36.4’ü çok iyi, %45.5’i iyi ve %18.2’i kötü olarak değerlendirirken; kontrol grubundaki öğrencilerin %22.2’i çok iyi, %55.6’ı iyi ve %22.2’si kötü olarak değerlendirmiştir (x2= 1.818, p>.05). Sanal İntravenöz Simülatör ile verilen eğitim sonrasında, uyguladıkları ilk periferik intravenöz kateterde deney grubundaki öğrencilerin %63.6’sı başarılı olurken, eğitim verilmeyen kontrol grubundaki öğrencilerin %44.4’ü başarılı olmuştur (x2= .737; P>0.05). Başarı durumuna göre son sınıfa kadar uyguladıkları PİK sayısı ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (Z= -2.827; p=.003).
Sonuç: Sanal intravenöz simülatör ile eğitim alan öğrenciler, eğitim almayan öğrenciler ile karşılaştırıldığında, eğitim sonrası ilk PİK uygulamasında başarılı olma durumu arasında fark bulunmamıştır. Araştırma başladıktan sonra uyguladıkları ilk periferik intravenöz kateterizasyonda başarılı olan öğrencilerin, son sınıfa kadar uyguladıkları PİK sayısı daha fazladır.
Anahtar Kelimeler: periferik intravenöz kateter, sanal intravenöz simülatör, öğrenci hemşire
|
