Giriþ ve amaç: Organ baðýþý oranýndaki yetersizlik tüm dünyada halen küresel bir sorun olarak görülmektedir. Bu çalýþmada organ nakline aday olan hemodiyaliz hastalarý ile organ baðýþýnda önemli yeri olan saðlýklý gruplarýn organ baðýþýna yönelik tutumlarýný karþýlaþtýrmak amacýyla yapýlmýþtýr. Gereç ve yöntem: Araþtýrma karþýlaþtýrmalý tanýmlayýcý tiptedir. Araþtýrmanýn örneklemini 82 hemodiyaliz hastasý ile aile saðlýðýna merkezine (ASM) baþvuran 85 saðlýklý birey olmak üzere toplam 167 kiþi oluþturmuþtur. Araþtýrmanýn verileri soru formu ve organ baðýþý tutum ölçeði kullanýlarak elde edildi. Ölçeðin pozitif tutum ve negatif tutum alt boyutlarý puanlarý 20-120 arasýndadýr. Pozitif tutum puan yüksekliði ile negatif tutum puan düþüklüðü olumlu tutumu göstermektedir. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, ki kare, student t testi kullanýldý. Bulgular: Pozitif tutumu gösteren yardýmseverlik ve ahlaki deðerleri/inançlarý (HMC) puan ortalamalarý hemodiyaliz ve saðlýklý bireylerde sýrasýyla 113,3 ± 8,1 ve 110,9 ± 12,0 olarak tespit edilmiþtir. Negatif tutum olan týbbi olarak ihmal edilme korkusu (FMN) hemodiyaliz grubunda 28,3 ± 10,4; saðlýklý bireylerde 26,1 ± 10,8’dir. Diðer negatif tutum alt boyutu olan bedensel yaralanma korkusu (FBM) ortalamalarý ise hemodiyaliz ve saðlýklý bireylerde sýrasýyla 33,0 ± 12,3 ve 28,2 ± 13,0 olduðu görülmektedir. Sadece FBM skorunda gruplar arasýnda anlamlý fark olduðu tespit edilmiþtir (p<0.05) Sonuç ve öneriler: Araþtýrma sonucunda her iki grubun pozitif tutum alt boyutun yüksek negatif tutum alt boyutlarýnýn düþük olmasýna raðmen organ baðýþýnda bulunma oranýnýn düþük olduðu görülmüþtür. Hemodiyaliz ünitelerinde ve aile saðlýðý merkezlerinde organ baðýþý hakkýnda yeterli bilgilendirmenin saðlanmasý, olumlu tutumu arttýracak ve olumsuz tutumu önleyecek giriþimlerin planlanmasý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aaile saðlýðý merkezi, Hemodiyaliz, Nakil, Organ baðýþý.
|
