Dünya çapýnda bir milyar insanýn (her beþ kadýndan biri) bir tür engelli olduðu ve bunlarýn %80'inin düþük kaynaklara sahip ortamlarda yaþadýðý tahmin edilmektedir. Engelli kiþilerin eðitim düzeyleri zayýf, iþgücüne katýlýmlarý düþük ve saðlýk hizmetlerine ve kaynaklarýna sýnýrlý eriþime sahiptirler. Bu saðlýk hizmetlerinden biri de cinsel saðlýktýr. Cinsellik insan deneyiminin ve insan yaþamýnýn olumlu bir parçasýdýr ve herkes gibi engelli kiþilerin de cinsel duygularý, ihtiyaçlarý ve arzularý vardýr. Buna raðmen toplumda genellikle engelli bireylere ön yargýlý yaklaþýlmakta, cinsel olarak aktif olmadýklarý düþünülmekte, gebe kalmak ve çocuk doðurmak gibi planlarýnýn olmadýðý ve jinekolojik bakýma ihtiyaçlarý olmadýklarý varsayýlmaktadýr. Genel olarak engelli bireylerin cinselliðine önyargý ile yaklaþýlmakta ve engelli bireylerin cinsel iliþki yaþamadýðý varsayýlmaktadýr. Yapýlan araþtýrmalarda engelli kadýnlarýn duygusal, fiziksel ve cinsel þiddete (yakýn partner þiddeti, diðer aile üyeleri tarafýndan istismar, tecavüz, zorla kýsýrlaþtýrma ve/veya kürtaj dahil) maruz kalma olasýlýðý engelli olmayan kadýnlara göre iki ila dört kat daha fazla olduðu belirlenmiþtir. Engelli bireyler, sahip olduklarý engellilik türüne ve derecesine göre günlük yaþamlarýnda çeþitli güçlüklerle karþýlaþmakta ve destek hizmetlerine ihtiyaç duymaktadýr. Ayrýca dünyanýn birçok yerinde engelli bireyler, temel haklardan yararlanmada ayrýmcýlýkla karþýlaþmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý engelli bireyler ve yaþadýklarý cinsel sorunlar hakkýnda bilgi vererek ve literatür doðrultusunda karþýlaþtýklarý güçlükleri inceleyerek, toplum ve saðlýk profesyonelleri tarafýndan bu bireylere karþý farkýndalýk yaratmaktýr. ORCID NO: 0009-0004-4835-6951
Anahtar Kelimeler: Cinsel Saðlýk, Engelli birey, Saðlýk Personeli
|
