Dünya çapında bir milyar insanın (her beş kadından biri) bir tür engelli olduğu ve bunların %80'inin düşük kaynaklara sahip ortamlarda yaşadığı tahmin edilmektedir. Engelli kişilerin eğitim düzeyleri zayıf, işgücüne katılımları düşük ve sağlık hizmetlerine ve kaynaklarına sınırlı erişime sahiptirler. Bu sağlık hizmetlerinden biri de cinsel sağlıktır. Cinsellik insan deneyiminin ve insan yaşamının olumlu bir parçasıdır ve herkes gibi engelli kişilerin de cinsel duyguları, ihtiyaçları ve arzuları vardır. Buna rağmen toplumda genellikle engelli bireylere ön yargılı yaklaşılmakta, cinsel olarak aktif olmadıkları düşünülmekte, gebe kalmak ve çocuk doğurmak gibi planlarının olmadığı ve jinekolojik bakıma ihtiyaçları olmadıkları varsayılmaktadır. Genel olarak engelli bireylerin cinselliğine önyargı ile yaklaşılmakta ve engelli bireylerin cinsel ilişki yaşamadığı varsayılmaktadır. Yapılan araştırmalarda engelli kadınların duygusal, fiziksel ve cinsel şiddete (yakın partner şiddeti, diğer aile üyeleri tarafından istismar, tecavüz, zorla kısırlaştırma ve/veya kürtaj dahil) maruz kalma olasılığı engelli olmayan kadınlara göre iki ila dört kat daha fazla olduğu belirlenmiştir. Engelli bireyler, sahip oldukları engellilik türüne ve derecesine göre günlük yaşamlarında çeşitli güçlüklerle karşılaşmakta ve destek hizmetlerine ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca dünyanın birçok yerinde engelli bireyler, temel haklardan yararlanmada ayrımcılıkla karşılaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı engelli bireyler ve yaşadıkları cinsel sorunlar hakkında bilgi vererek ve literatür doğrultusunda karşılaştıkları güçlükleri inceleyerek, toplum ve sağlık profesyonelleri tarafından bu bireylere karşı farkındalık yaratmaktır. ORCID NO: 0009-0004-4835-6951
Anahtar Kelimeler: Cinsel Sağlık, Engelli birey, Sağlık Personeli
|
