Amaç: Bu çalýþmada gastrointestinal endoskopi yapýlacak hastalarýn saðlýk okuryazarlýðý ile anksiyete düzeyleri arasýndaki iliþkiyi belirlemek amaçlandý.
Yöntem: Çalýþma Nisan-Haziran 2023 tarihleri arasýnda bir üniversite hastanesinde gastrointestinal endoskopi yapýlacak 78 hasta ile yürütüldü. Veriler Kiþisel Bilgi Formu, Saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði ve Beck Anksiyete Ölçeði kullanýlarak toplandý. Tanýmlayýcý özellikler için sürekli ölçümlerde ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum deðerler, kategorik ölçümlerde sayý ve yüzde hesaplamalarý kullanýldý. SOYÖ, bilgiye eriþim alt boyutu, bilgileri anlama alt boyutu ve Beck Anksiyete Ölçeði normal daðýlým gösterdiði belirlendiðinden bu parametreler için ikili karþýlaþtýrmalarda Baðýmsýz Gruplar T testi, çoklu karþýlaþtýrmalarda ise Tek Yönlü Varyans Analizi’nden yararlanýldý. Yaþ normal daðýlým göstermemesi sebebiyle ölçekler ile arasýndaki iliþkiyi belirlemek için Spearman Korelasyon analizi kullanýldý.
Bulgular: Bireylerin Beck Anksiyete Ölçeði puan ortalamasý 15.19±9.96, Saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði puan ortalamasý 104.12±17.61, bilgiye eriþim alt boyut puan ortalamasý 19.46±5.75, bilgileri anlama alt boyutu 27.32±6.41, deðerlendirme alt boyutu 36.70±10.10, uygulama alt boyutu 20.64±2.53 olarak bulundu. Yaþ ile Saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði toplam puan arasýnda negatif yönlü düþük düzeyde anlamlý bir iliþki bulundu. Beck Anksiyete Ölçeði ile Saðlýk Okuryazarlýðý Ölçeði arasýnda anlamlý bir iliþki saptanmadý.
Sonuç: Saðlýk okuryazarlýðý kiþinin sosyo demografik özellikleri ve saðlýk sisteminin kiþiye sunduðu hizmetin özelliklerinden etkilenmektedir. Çalýþmamýzda çalýþanlarýn çalýþmayanlara göre, erkeklerin kadýnlara göre, kronik hastalýðý olanlarýn olmayanlara anksiyete puanlarý anlamlý derecede daha yüksek bulundu. Saðlýk okuryazarlýðý ile anksiyete düzeyi arasýnda anlamlý iliþki bulunmadý. ORCID NO: 0000-0003-1314-8488
Anahtar Kelimeler: Endoskopi, Kolonoskopi, Anksiyete, Saðlýk Okuryazarlýðý
|
