Amaç: Bu çalışmada gastrointestinal endoskopi yapılacak hastaların sağlık okuryazarlığı ile anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlandı.
Yöntem: Çalışma Nisan-Haziran 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde gastrointestinal endoskopi yapılacak 78 hasta ile yürütüldü. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeği kullanılarak toplandı. Tanımlayıcı özellikler için sürekli ölçümlerde ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerler, kategorik ölçümlerde sayı ve yüzde hesaplamaları kullanıldı. SOYÖ, bilgiye erişim alt boyutu, bilgileri anlama alt boyutu ve Beck Anksiyete Ölçeği normal dağılım gösterdiği belirlendiğinden bu parametreler için ikili karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar T testi, çoklu karşılaştırmalarda ise Tek Yönlü Varyans Analizi’nden yararlanıldı. Yaş normal dağılım göstermemesi sebebiyle ölçekler ile arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman Korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Bireylerin Beck Anksiyete Ölçeği puan ortalaması 15.19±9.96, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalaması 104.12±17.61, bilgiye erişim alt boyut puan ortalaması 19.46±5.75, bilgileri anlama alt boyutu 27.32±6.41, değerlendirme alt boyutu 36.70±10.10, uygulama alt boyutu 20.64±2.53 olarak bulundu. Yaş ile Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği toplam puan arasında negatif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulundu. Beck Anksiyete Ölçeği ile Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı.
Sonuç: Sağlık okuryazarlığı kişinin sosyo demografik özellikleri ve sağlık sisteminin kişiye sunduğu hizmetin özelliklerinden etkilenmektedir. Çalışmamızda çalışanların çalışmayanlara göre, erkeklerin kadınlara göre, kronik hastalığı olanların olmayanlara anksiyete puanları anlamlı derecede daha yüksek bulundu. Sağlık okuryazarlığı ile anksiyete düzeyi arasında anlamlı ilişki bulunmadı. ORCID NO: 0000-0003-1314-8488
Anahtar Kelimeler: Endoskopi, Kolonoskopi, Anksiyete, Sağlık Okuryazarlığı
|
