Yapay zeka en geniþ tanýmýyla, komutlarý yerine getirmek için insan zekasýný taklit eden ve elde ettikleri bilgilere göre tekrarlý bir þekilde mekanizmalarýný iyileþtiren ve geliþtiren sistemlerdir. Hemþirelik disiplini de geliþen ve deðiþen çaðda yapay zeka teknolojilerini, bakýmlarýna dahil etmeye baþlamýþtýr. Hemþirelikte yapay zeka tabanlý teknolojilerin dikkatli ve kapsamlý bir þekilde geliþtirilip uygulanmasý ile hemþirenin iþ yükünün azalmasý ve hasta memnuniyetinin artacaðý düþünülmektedir. Bu araþtýrmada hemþirelik alanýnda yapýlan yapay zeka çalýþmalarýnýn bibliyometrik analiz ile incelenmesi amaçlanmýþtýr. Bibliyometrik analiz, literatürdeki farklý kalýplarý tanýmlayabilmekte, alandaki en üretken yazarlarý, ülkeleri, zamanlarýnýn belirlenmesini saðlamaktadýr. Bu çalýþmada veri toplama aþamasýnda web of science veri tabaný kullanýlarak ‘hemþirelik’, ‘yapay zeka’ ve ‘bakým’ anahtar kelimeleri kullanmýþ, derleme türü makalaleler analize dahil edilmemiþtir. Analiz sonucunda 1994-2022 yýllarý arasýnda yayýnlanmýþ 67 araþtýrma makalesi incelenmiþtir. Verilerin analizinde vosWiever ve Web of Science programlarý kullanýlmýþtýr. Hemþirelik alanýnda yapay zekaya iliþkin yapýlan ilk çalýþma 1994 yýlýnda yayýnlanmýþ olup 2017 yýlýndan sonra yapýlan çalýþmalarýn sayýsý giderek artmýþtýr. Çalýþmalarýn %20.8’i 2020 ve 2022 yýlýnda, %23.8’i 2021 yýlýnda yayýnlanmýþtýr. Veriler incelendiðinde ise en çok kullanýlan anahtar kelimelerin ‘yapay zeka’, ‘hemþirelik’, ‘yaþlý bakýmý’, ‘sensör’, ‘akýllý telefon’, ‘makine öðrenmesi’, ‘hemþirelikte etik’, ‘robot’ olduðu görülmüþtür. Ýncelenen çalýþmalarýn %30’u Amerika Birleþik Devletleri’nde yapýlmakla birlikte Ýspanya, Japonya, Ýngiltere, Kanada, Brezilya ise hemþirelik alanýnda yapay zeka alanýnda çalýþmalar yapan diðer ülkelerdir. Çalýþmalarýn benzer alanda ve ülkelerde yoðunlaþmasý, hemþirelik alanýnda yapay zeka çalýþmalarýnýn derinleþmesine gerek olduðunu göstermektedir. Bu alanda çalýþan araþtýrmacýlarýn artmasý ve araþtýrmalarýn farklý ülkelerde de yapýlmasý hemþirelik disiplinin geliþmesine önemli katký saðlayacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, Yapay Zeka, Bakým, Bibliyometrik Analiz
|
