Bu çalýþmanýn amacý, klinik uygulamalarý sýrasýnda iþ kazasý geçiren 2. Sýnýf hemþirelik öðrencilerinin klinik deneyimlerinden yola çýkarak iþ kazasý geçirmelerinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Araþtýrmanýn evrenini bir devlet üniversitesinde okuyan 2. Sýnýf hemþirelik öðrencileri (n=117) oluþturmuþtur. Araþtýrmanýn örneklemini ise klinik uygulamalarý sýrasýnda iþ kazasý geçirdiðini sözlü olarak bildiren 25 öðrenci oluþturmuþtur. Veriler öðrencilerden yarý yapýlandýrýlmýþ bir görüþme formu ile yüz yüze görüþülerek doldurulmuþtur. Formda, öðrencinin yaþý, cinsiyeti, staj yaptýðý birim, iþ kazasýna kaç kez maruz kaldýðý, en son maruz kaldýðý iþ kazasýnýn nasýl gerçekleþtiði ve ortam koþullarýnýn nasýl olduðuna iliþkin sorular yer almaktadýr. Öðrencilerin verdiði yanýtlar, içerik analizi yoluyla analiz edilmiþtir. Öðrencilerin demografik bilgilerinin analizinde ise tanýmlayýcý istatistikler kullanýlmýþtýr. Araþtýrmaya katýlan öðrencilerin yaþ ortalamasý 19,96±0,78 olup %84’ü kadýn öðrencilerden oluþmaktadýr. 15 öðrenci 1 defa, 9 öðrenci 2 defa ve 1 öðrenci 4 defa iþ kazasýna maruz kaldýklarýný bildirmiþlerdir. Bildirimlerin %92’si kesici-delici aletle yaralanmalardan oluþmaktadýr. Kazalarýn 11 tanesi cerrahi servislerinde, 8 tanesi dahili kliniklerde ve 6 tanesi de yoðun bakým ünitelerinde gerçekleþmiþtir. Ýçerik analizine göre stres kaynaklarý (kiþilik yapýsý, hocalar, hemþireler, hastalar ve hasta yakýnlarý), zaman (tedavi saati ve ziyaret saati), staja hazýrlýk (yetersiz bilgi ve uygulama becerisi) ve çalýþma ortamý (desteklenme, güvensizlik, malzeme eksikliði ve düzensizlik) olmak üzere 4 ana tema ve 13 alt tema ortaya çýkmýþtýr. Sonuç olarak, öðrencinin kiþilik yapýsýnýn, hocalarýn, hemþirelerin, hastalarýn ve hasta yakýnlarýnýn beklentilerini karþýlayamama endiþesinin, tedavi saatinin oldukça kalabalýk olmasýnýn, klinik uygulamalardaki bilgi ve beceri eksikliðinin, çalýþma ortamýnýn destekleyici olmayýþýnýn, güvensiz ve düzensiz oluþunun, malzeme eksikliklerinin öðrencilerin iþ kazasýna maruz kalmalarýnda etkili olduðu belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik öðrencisi, iþ kazasý, stres, bilgi eksikliði, uygulama yetersizliði.
|
