Ruhsal bozukluklar tüm dünyada yaygýn olarak görülen, kronikleþme eðilimi gösteren ve yeti yitimine neden olan hastalýklardýr. Dünya Saðlýk Örgütü, saðlýk kurumlarýna baþvuran her dört kiþiden birinde taný konulabilir ruhsal bozukluk olduðunu ve çoðu insanýn ruhsal bozukluklardan doðrudan ya da dolaylý olarak etkilendiðini bildirmektedir. Ülkemizde ise son yýllarda doðal afetler, göç ve ekonomik kriz gibi faktörler nedeniyle depresyon ve anksiyete bozukluðu yaþayan kiþilerin sayýsý önemli ölçüde artmýþtýr. Saðlýk Bakanlýðý (2022) verilerine göre nüfusun %17'si ruhsal bozukluða sahiptir. Bu yüksek oranlara raðmen tüm dünyada nüfusun büyük bölümü ihtiyacý olan ruh saðlýðý hizmetini alamamakta, geleneksel ruh saðlýðý tedavi ve bakým yaklaþýmlarý artan talebi karþýlamakta yetersiz kalmaktadýr. Ne yazýk ki Türkiye'de 83 milyon nüfusun yaklaþýk 9 milyonu ruh saðlýðý desteðine eriþebilmektedir. Ancak teknolojik geliþmeler artan gereksinimlerin karþýlanmasýna ve saðlýk hizmetlerinin geliþtirilmesine önemli katký sunabilmektedir. Günümüzde teknolojideki geliþmeler sayesinde dünyadaki tüm saðlýk sistemlerinde dijital bir dönüþüm baþlamýþtýr. Bu durum ruh saðlýðý hizmetlerinde yapay zeka, dijital konsültasyon, tele-psikiyatri, e-saðlýk, m-saðlýk, izleme cihazlarý, sanal gerçeklik ve akýllý telefon uygulamalarý gibi dijital saðlýk teknolojilerinin kullanýlmasýna olanak tanýmýþtýr. Dijital saðlýk teknolojileri, bireyselleþtirilmiþ bakým ve tedavi ile daha etkili ve verimli saðlýk hizmeti sunma potansiyeline sahiptir. Nitekim psikiyatri alanýnda amaca uygun þekilde kullanýlan dijital teknolojilerin saðlýk hizmetlerinin organizasyonu, sunumu ve kalitesi açýsýndan birçok avantaja sahip olduðu vurgulanmaktadýr. Psikiyatri hemþireleri taný, tedavi ve rehabilite edici saðlýk bakým hizmetlerinde ruhsal bozukluðu olan bireylerle birebir çalýþan en önemli meslek gruplarý arasýnda yer almaktadýr. Bu nedenle psikiyatri hemþirelerinin rol ve sorumluluklarý doðrultusunda ruh saðlýðý hizmetlerinde dijital saðlýk teknolojilerini kullanmalarý ve sonuçlarýný deðerlendirmeleri oldukça önemlidir. Bu derlemede ruh saðlýðý hizmetlerini iyileþtirmek için önemli bir araç haline gelen dijital saðlýk teknolojilerinin mevcut durumu ve gelecekteki potansiyeli incelenmektedir. ORCID NO: 0000-0002-8721-441X, 0000-0002-8898-9399
Anahtar Kelimeler: Dijital saðlýk teknolojileri, ruh saðlýðý hizmetleri, psikiyatri hemþireliði
|
