Bu çalýþmada, Türkiye’de yapýlan lisansüstü çalýþmalar arasýnda pulmoner hipertansiyon sorununu çalýþma konusu olarak ele alan bilim dallarý, bu konuya yönelik hangi sorunlarýn çözümüne yönelik çalýþmalar yapýldýðý ve bakým gereksinimi yüksek olan bu saðlýk sorununa yönelik hemþireliðin ilgisinin ne düzeyde olduðunu belirlemek amaçlanmýþtýr. Bu amaçla Yüksek Öðretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanýndan Ekim 2018’de “pulmoner hipertansiyon” anahtar kelimesi ile taranarak bu konuda 69 teze ulaþýlmýþtýr. Tezlerin 22 (%31,9)’si Türkiye Belge Saðlama Sistemi üzerinde ulaþýlabilecek þekilde olmak üzere, 40 (%60,0)’ý açýk ve 7 (%10,1)’si yazarlarý tarafýndan ulaþým kýsýtý konduðu belirlenmiþtir. 1983-2017 yýllarý arasýnda yayýnlanan yüksek lisans, doktora ve týpta uzmanlýk tez çalýþmalarý; tezin yapýldýðý anabilim dalý, tez danýþmanlarýnýn unvaný, örneklem, tezde kullanýlan yöntem, örnekleme yöntemi ve tezde kullanýlan veri toplama araçlarý ve yöntemleri gibi deðiþkenlerine göre incelenmiþtir. Verilerin analizinde Excel programý kullanýlmýþ, içerik analizi sürecinde frekans ve kategorisel analiz tekniði kullanýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar arasýnda ilaç deneylerine iliþkin olanlarýn aðýrlýklý olarak hayvan deneyleri olduðu bulunmuþtur. Hastalarla yapýlan çalýþmalarýn hastalýðýn etiyolojisine iliþkin deðiþkenlerin tanýmlamaya yönelik, non-invaziv tanýlama yöntemleri ile invaziv tanýlama yöntemlerinin karþýlaþtýrýlmasý ve non-invaziv yöntemlerin kullanýmýna yönelik kriterlerin bulunmaya çalýþýldýðý ve özgül biomarkerlara yönelik çalýþmalar olduðu görülmüþtür. Bu çalýþmalar arasýnda hemþirelerce yapýlan herhangi bir lisansüstü çalýþma olmadýðý bulunmuþtur. Sonuç olarak pulmoner hipertansiyon vakalarýnda semptom yönetimi ve yaþam kalitesinin arttýrýlmasý önemli olmasý sebebi ile hemþirelerin bu alanda çalýþma yapmalarý gerekmektedir. Bu alanda henüz tez çalýþmasý yapýlmamasýnýn sebepleri de ayrýca irdelenmesi gereken bir diðer çalýþma alaný olup engellerin kaldýrýlmasýna yönelik giriþimlerin yapýlmasý gerektiði düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Pulmoner Hipertansiyon, Hemþirelik, Lisansüstü çalýþmalar
|
