Bu çalışmada, Türkiye’de yapılan lisansüstü çalışmalar arasında pulmoner hipertansiyon sorununu çalışma konusu olarak ele alan bilim dalları, bu konuya yönelik hangi sorunların çözümüne yönelik çalışmalar yapıldığı ve bakım gereksinimi yüksek olan bu sağlık sorununa yönelik hemşireliğin ilgisinin ne düzeyde olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından Ekim 2018’de “pulmoner hipertansiyon” anahtar kelimesi ile taranarak bu konuda 69 teze ulaşılmıştır. Tezlerin 22 (%31,9)’si Türkiye Belge Sağlama Sistemi üzerinde ulaşılabilecek şekilde olmak üzere, 40 (%60,0)’ı açık ve 7 (%10,1)’si yazarları tarafından ulaşım kısıtı konduğu belirlenmiştir. 1983-2017 yılları arasında yayınlanan yüksek lisans, doktora ve tıpta uzmanlık tez çalışmaları; tezin yapıldığı anabilim dalı, tez danışmanlarının unvanı, örneklem, tezde kullanılan yöntem, örnekleme yöntemi ve tezde kullanılan veri toplama araçları ve yöntemleri gibi değişkenlerine göre incelenmiştir. Verilerin analizinde Excel programı kullanılmış, içerik analizi sürecinde frekans ve kategorisel analiz tekniği kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar arasında ilaç deneylerine ilişkin olanların ağırlıklı olarak hayvan deneyleri olduğu bulunmuştur. Hastalarla yapılan çalışmaların hastalığın etiyolojisine ilişkin değişkenlerin tanımlamaya yönelik, non-invaziv tanılama yöntemleri ile invaziv tanılama yöntemlerinin karşılaştırılması ve non-invaziv yöntemlerin kullanımına yönelik kriterlerin bulunmaya çalışıldığı ve özgül biomarkerlara yönelik çalışmalar olduğu görülmüştür. Bu çalışmalar arasında hemşirelerce yapılan herhangi bir lisansüstü çalışma olmadığı bulunmuştur. Sonuç olarak pulmoner hipertansiyon vakalarında semptom yönetimi ve yaşam kalitesinin arttırılması önemli olması sebebi ile hemşirelerin bu alanda çalışma yapmaları gerekmektedir. Bu alanda henüz tez çalışması yapılmamasının sebepleri de ayrıca irdelenmesi gereken bir diğer çalışma alanı olup engellerin kaldırılmasına yönelik girişimlerin yapılması gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Pulmoner Hipertansiyon, Hemşirelik, Lisansüstü çalışmalar
|
