Dünyada ve ülkemizde yaþlý nüfus giderek artmakta ve bu durum saðlýk, sosyal ve ekonomik açýdan bir yük oluþturmaktadýr. Özellikle aile yapýlarýnýn küçülmesi ile birlikte yaþlý bireyler evde yalnýz kalmaya baþlamýþtýr. Bu nedenle yapay zeka uygulamalarý insanlara yardýmlý yaþamý saðlamak ve saðlýk bakým hizmetlerini etkin bir þekilde yürütebilmek için oldukça önemli bir alan haline gelmiþtir. Dördüncü sanayi devrimi tüm sektörlerde olduðu gibi saðlýk sektörü üzerinde de önemli etkiler oluþturarak saðlýk 4.0 kavramýnýn oluþmasýna ve saðlýkta dijitalleþmenin hýzlanmasýna katký saðlamýþtýr. Yapay zeka alanýndaki bu ilerlemeler, sürdürülebilir kalkýnma hedefleri doðrultusunda da ele alýnmýþ ve Dünya Saðlýk Örgütü her yerde ve herkes için saðlýk vizyonunu geliþtirmek amacýyla dijital saðlýk üzerine 4 yýllýk bir küresel strateji raporunu yayýnlamýþtýr. Bu rapora göre dijital saðlýk “saðlýðý iyileþtirmek ve geliþtirmek için dijital teknolojilerin benimsenmesi” olarak tanýmlanmýþtýr. Bu baðlamda, yaþlýlarýn daha kolay ve daha iyi yaþamalarýna yardýmcý olmak için yapay zeka uygulamalarý günümüzde oldukça artmýþtýr. Bu sistematik incelemede ise yaþlý bireylere yönelik oluþturulan yapay zeka uygulamalarý ele alýnmýþ ve çalýþmalar sistematik bir þekilde incelenmiþtir. Bu doðrultuda ilgili araþtýrmalara ulaþabilmek için “artificial intelligence”, “older” ve “elder” kelimeleri kullanýlmýþ ve Pubmed, Web of Science, ScienceDirect veri tabanlarý taranmýþtýr. Yaþlý nüfusun artmasý ile birlikte huzurevlerinde ve bakým evlerinde hastalarýnýn banyo yapma, saç yýkama ve giyinme gibi bireysel bakým ihtiyaçlarýný karþýlayabilen bakým robotlarý (Robot hemþire Cody ve Paro) tasarlanmýþtýr. Ayrýca, yaþlý bireyler için tasarlanan yapay zeka uygulamalarý çoðunlukla demans, ilaç kullanýmý, egzersiz ve acil uyarý sistemleri kapsamýnda oluþturulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Dijital, saðlýk, teknoloji, yapay zeka, yaþlý
|
