| |
Yöntem:Bu kesitsel araştırma KOAH’lı bireylerde depresyon ve anksiyete görülme sıklığının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amacıyla Nisan 2018- Kasım 2018 tarihleri arasında Hacettepe Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Polikliniği ile Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Polikliniği’ne başvuran 250 KOAH’lı bireyle yapılmıştır. Araştırmanın verileri Bireysel Özellikler Tanıtım Formu, KATZ Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Medikal Araştırma Kurulu Dispne Skalası, Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin analizinde Tek yönlü varyans analizi, Kruskall-Wallis Test, Man Whitney U Testi ve Spierman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 63,56±10,284, %80’i erkek. %63,6’sı okur-yazar ya da ilkokul mezunu, %80’i evlidir. Katılımcıların %76,4’ü gelir gidere göre yetersiz olduğunu, %62,8 si ikinci bir kronik hastalığının olduğunu, %24,4’ü halen sigara içtiğini belirtmiştir. Daha önce depresyon ya da kaygı bozukluğu şikayetleri ile doktora başvuranların oranı %8,8’dir. KOAH için düzenli doktor kontrolüne gitme oranı %58, KOAH için evde yardımcı cihaz kullanma oranı %39,6’dır. Katılımcıların anksiyete puanı x̄ =12,34±4,30, depresyon puanı x̄=13,91±4,99 olarak bulunmuştur, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği puanı x̄=60,77±12,21, KATZ Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği puanı x̄=5,44±0,95, Beck Depresyon Ölçeği puanının KOAH düzeyi ile pozitif yönde korelasyon gösterdiği(r=,234, p<0,05). KOAH dışında ek hastalığı olanların depresyon(t=-3,555, p<0,05)ve anksiyete(t=-3,611, p<0,05) puanlarının daha yüksek olduğu, yardımcı cihaz kulananlarda depresyon(t=-4,897, p<0,05) ve anksiyete(t=-2,575, p<0,05) puan ortalamalarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Algılanan sosyal destek ile depresyon(t=-,509, p<0,05) ve algılanan sosyal destek ile anksiyete(t=-,332, p<0,05) arasında negatif yönlü önemli korelasyon olduğu saptanmıştır. Yine bağımlılık düzeyi arttıkça depresyon(t=-,482, p<0,05) ve anksiyete(t=-,393, p<0,05) puanlarının arttığı, dispne şiddeti ile depresyon(t=,523, p<0,05) ve anksiyete(t=,432, p<0,05)arasında pozitif ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: KOAH’lı bireylerde rutin kontrollerde anksiyete ve depresyon durumunun değerlendirilmesine yer verilmesi. Günlük yaşam aktivitelerinde bağımlı olan, yardımcı cihaz kullanan, ek hastalığı olan, yetersiz sosyal destek alan KOAH’lı bireylerin depresyon ve anksiyete açısından risk grubu olarak değerlendirilmesi, tanılama ve tedavi hizmetlerinden yararlanmaları için düzenlemeler yapılması önerilir.
Anahtar Kelimeler: Koah, Depresyon, Anksiyete, Sosyal destek, Dispne
|
