COVID-19 pandemisinde bulaş korkusuyla birlikte damgalama da artmış ve bu durum COVID-19 sürecinde damgalamayı salgının ek bir sorunu haline getirmiştir. Bununla birlikte, COVID-19 ve damgalama ile ilgili çalışmalar dünya çapında azdır. Bu araştırma, “farklı yaşam dönemlerindeki bireylerde COVID-19 tanı öyküsü olan bireylere yönelik sosyal mesafe ve damgalamayı belirlemek” amacıyla kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin doğu bölgesindeki bir şehir merkezinde yaşayan 356 birey oluşturmuştur. Araştırmada Anket Formu ve Sosyal Mesafe Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 25.0 paket programında tanımlayıcı istatistiksel metodların yanı sıra, Mann Whitney U, Kruskal-Wallis ve Spearman korelasyon testiyle analiz edilmiştir. Bireylerin yaş ortalaması 38.33±13.57 olup, %50.8’i erkek, %49.2’si kadındır. Bireylerin Sosyal Mesafe Ölçeği puan ortalamaları 54.21±22.86 olarak bulunmuştur (en düşük:14.00, en yüksek:98.00). Katılımcıların COVID-19 tanısı konulan bireylere karşı ilk üç sırada hissettiği duygular; %43.8 tedirginlik, %39.6 korku ve %33.7 ise acıma olarak belirlenmiştir. Araştırmada kadın cinsiyet, yaş artışı, köy/kırsal alanda yaşama, geniş aile tipi, kötü ekonomik düzeyin sosyal mesafe puan ortalamasını istatistiksel olarak anlamlı derecede arttırdığı görülmüştür (p<0.05). Aynı zamanda kronik hastalığın olması, COVID-19 tanılı yakın varlığı, COVID-19 tanılı yakınında ölüm, COVID-19 hakkında bilgi sahibi olma durumu ve COVID-19 pandemi öncesinde insan ilişkilerinin iyi olmasının sosyal mesafe puan ortalamasını istatistiksel olarak anlamlı derecede azalttığı belirlenmiştir (p<0.05). COVID-19 tanısı konma durumu, COVID-19 uğraşılarıyla geçirilen saat, medyanın COVID-19 bakış açısını etkileme durumu ve COVID-19 pandemisinde inanç düzeyi değişkenlerine göre sosyal mesafe puan ortalamasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir (p>0.05). Damgalamayı azaltıcı uygulamaların arttırılması faydalı olacaktır. ORCID NO: 0000-0003-1064-3977
Anahtar Kelimeler: COVID-19, damgalama, sosyal mesafe, ayrımcılık.
|
