Neredeyse her üç internet kullanıcısının ikisi interneti, çevrimiçi sağlık bilgisine ulaşmak için kullanmaktadır. Bu da interneti sağlık bilgisinin ana kaynaklarından biri yapmaktadır. Elektronik sağlık kayıtları ( ESK ), kişisel iletişim bilgileri, hastanın tıbbi geçmişi, alerjileri, test sonuçları ve tedavi planı gibi hasta bilgilerini içeren hasta kayıtlarının dijital formlarıdır. Kişisel ESK ise hastanın web tabanlı bir sistem kullanılarak erişilen ve paylaşılan, sağlık bilgileriyle ilişkisini ve sağlık bilgilerini yönetmesini sağlamak için tasarlanmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü, Sağlık okuryazarlığı ( SOY ) sağlığın korunması ve sürdürülmesi için bir bireyin sağlık bilgisine ulaşma, anlama ve kullanma becerisi olarak tanımlamaktadır. eSağlık okuryazarlığı ( eSOY ) kavramı ise, sağlık bilgilerini dijital kaynaklardan aramak, bulmak, anlamak, değerlendirmek ve elde edilen sağlık bilgilerini, bir sağlık sorununun ele alınması ve çözülmesinde kullanabilme becerisidir.
Ülkemizde kullanılan e-Nabız, kişisel ESK'nın güzel örneklerinden biridir. Sağlık kuruluşlarından toplanan sağlık verilerine vatandaşların ve sağlık profesyonellerinin elektronik ortamlardan erişebilecekleri bir uygulamadır. Avustralya’ da 2012 yılında uygulamaya konan My Health Record (MyHR), benzer bir uygulamadır.
Sağlık okuryazarlığı yetersizliğinde; kişisel sağlık konularında daha az araştırma yapıldığı, bilgi edinme yeteneğinin daha zayıf olduğu, talimatları uygulama konusunda yetersizlik olduğu gösterilmiştir.
Avustralya’da MyHR’deki kullanılabilirlikle ilgili birçok unsurun, eSOY yetersizliği olan kullanıcılara uygun bir şekilde hitap etmediği gösterilmiştir. Kullanılabilirlik sorunları, kişisel sağlık kayıtlarının uluslararası alanda kullanılmasının önündeki önemli bir engel olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, kişisel ESK kullanımının etkili olması için toplumun eSOY alanındaki bilgi ve becerilerinin arttırılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sağlık Okuryazarlığı, eSağlık Okuryazarlığı, Elektronik Sağlık Kaydı
|
