Kişinin kazanmış olduğu bilgi ve deneyim olarak tanımlanabilen kültür, toplumdan topluma değişebildiği gibi bireyden bireye de değişmektedir. Öyle ki “her karşılaşma kültürel bir karşılaşmadır” denebilir. Kültürel yeterlilik; insanların edinmiş oldukları kültürel değerlerini hoşgörü ile karşılamak, onların düşünce ve davranışlarına saygı duymaktır. Sağlık alanında kültürel yeterlilik ise; bakım verilen hastanın kendi sağlığı hakkındaki düşünce, tutum ve davranışlarını anlamak ve hastanın değerlerine saygı duyulduğunu yapılan bakım planı ve uygulamalar ile hastaya hissettirmektir. Hastanın kültürel değerleri dikkate alınarak hazırlanan bir bakım planındaki en önemli faktör hemşirenin kültürel yeterlilik durumudur. Ülkemizdeki kültürel çeşitlilik incelendiğinde bu durum daha da önemli hale gelmektedir. Her kültürde lohusa uygulaması, yenidoğan uygulaması farklı olabilmekte ve anne ya da bebek ölümüyle sonuçlanabilmektedir. Literatürde aynı ülkede farklı kültüre sahip insanların farklı oranlarda anne ve çocuk ölümlerini belirten araştırmalara rastlanmaktadır. Farklı kültürden gelen annelerin kültürel inanç, tutum ve davranışlarının anlaşılamaması sonucunda annelerin ciddi hastalık yaşamalarına hatta ölümlerine sebep olmaktadır. Anne ya da anne adayı ile en fazla zamanı geçirecek olan hemşire, anne hastalıkları ve ölümlerini önlemede önemli bir role sahiptir. Söz konusu farklı kültürden hastalar olduğunda bu önemli rol daha da değer kazanmaktadır. Bu bağlamda hemşirelerin kültürel yeterliliklerinin tespiti, eğitimi ve gelişimi gerekmektedir. Literatürde kültürel yeterlilik düzeylerinin eğitimle arttığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Hemşirelerin kültürel yeterlilik düzeylerinin arttırılması, iş doyumunu yükseltmekte, hasta-hemşire uyumunu, hasta–tedavi uyumunu, hastaların hemşirelere olan güvenini arttırmaktadır. Hastanın kültürel değerleri dikkate alınmadan hazırlanan bir hemşirelik bakım planı eksik ve hatalı olabileceği gibi başarısızlıkla da sonuçlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Kadın Doğum Hemşireliği, Kültürel Yeterlilik
|
