Amaç: Bu araştırma lomber disk herni ameliyatı sonrası hastaların bakım bağımlılığı ve karşılanmayan bakım gereksinimleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı. Materyal ve Metot: Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Beyin ve Sinir Cerrahisi Kliniğinde Ekim 2022 - Eylül 2023 tarihleri arasında araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 268 hastayla yürütüldü. Araştırmanın verileri “Hasta Tanıtım Formu”, “Bakım Bağımlılığı Ölçeği” ve “Karşılanmayan Bakım Gereksinimleri Ölçeği” kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplarda t-testi, ANOVA, Pearson korelasyon testleri ve Cronbach Alpha analizi kullanıldı. Araştırmaya başlamadan önce bir üniversitenin Tıp Fakültesinden etik kurul izni alındı (Tarih: 20.09.2022, Sayı: B.30.2.ATA.0.01.00/651). Araştırma verilerinin toplanabilmesi için araştırmanın yapıldığı hastaneden izin alındı. Hastalara gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra sözel onayları alındı. Araştırmada bireysel hakların korunması gerektiğinden çalışma süresinde İnsan Hakları Helsinki Deklerasyonu’na sadık kalındı. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların %56,9’unun erkek, %80,9’unun evli, %38,3’ünün okur yazar, %45,9’unun kronik hastalığının olduğu, %71,4’ünün daha önce hastanede yattığı, %55,0’inin daha önce ameliyat olduğu ve %75,6’sının refakatçisinin olduğu saptandı. Ayrıca hastaların yaş ortalamasının 47,71±15,18 yıl ve beden kitle indeksi ortalamasının 26,26 ±3,28 olduğu belirlendi. Hastaların Bakım Bağımlılığı Ölçeği puan ortalaması 55.77±4.36 ve Karşılanmayan Bakım Gereksinimleri Ölçeği puan ortalaması 2.88±0.59’dur. Hastalarda bakım bağımlılığı ile cinsiyet, medeni durum, kronik hastalık, eğitim durumu, daha önce hastanede yatma, daha önce ameliyat olma durumu ve refakatçi varlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Araştırmada, Bakım Bağımlılığı Ölçeği puanı ile Karşılanmayan Bakım Gereksinimleri Ölçeği puanı (r=-0,165) ve yaş ortalaması (r=-0,153) arasında negatif yönlü anlamlı ilişki varken (p<0,05); beden kitle indeksi ortalaması (r=-0,044) arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki yoktu (p>0,05). Sonuç: Lomber disk herni ameliyatı sonrası hastaların bakım bağımlılığının orta düzeyde olduğu görüldü. Bakım bağımlılığı ile yaş ve karşılanmayan bakım gereksinimleri arasında ilişki olduğu, bakım bağımlılığı yüksek olan hastaların yaşının ve karşılanmayan bakım gereksinimlerinin daha fazla olduğu görüldü. Bu doğrultuda hemşirelerin, hastaların bireysel özelliklerini göz önünde bulundurması, hastaların bağımlılık düzeyine ve bakım gereksinimlerine göre bakımı planlanması önerilebilir. ORCID NO: 0000-0001-5382-4896
Anahtar Kelimeler: Lomber Disk Hernisi, Karşılanmayan Bakım, Bakım Bağımlılığı
|
