Amaç: Araştırma doğum sonu dönemde anneye yönelik geleneksel uygulamalar ile sağlık okuryazarlığı düzeti arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayı bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 430 kadın oluşturmuştur. Veriler Katılımcı Bilgi Formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde ortalama, yüzde dağılımı, ki kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Kadınların yaş ortalamasının 28.99± 5.46 olduğu, %33.7’ sinin lise mezunu olduğu, %79.3’ ünün çalışmadığı, %56.7’ sinin gelirinin giderine eşit olduğu, %92.6’ ünün gebelik sayısının 4 ve daha az olduğu bulunmuştur. Kadınların %63.4’ ünün doğum sonu geleneksel uygulama yaptığı bulunmuştur. Kadınların en çok yaptığı geleneksel uygulamaların dua okunmuş teşbih konmuş suyla yıkanma (%20.3), altın konulan su ile yıkanma (%13.9), dua okunmuş su ile yıkanma (%8), kilo vermek için korse kullanma (%13.4), bez, çarşaf, kuşak ile karnı sarma (%9.3), al basmasını önlemeye için dua/Kuran okuma (%8.3), yatak başına Kuran, ekmek, soğan, iğne, bıçak koyma (%7.3) dır. Kadınların %7.9’ unun sağlık okuryazarlığının yetersiz, %37.2’ sinin sağlık okuryazarlık düzeyinin sorunlu, %30.9’ unun sağlık okuryazarlık düzeyinin yeterli, %24’ ünün sağlık okuryazarlık düzeyinin mükemmel olduğu bulunmuştur. Sağlık okuryazarlığı düzeyi yetersiz olan kadınların %7.3’ ü, sorunlu olanların %36.5’ i, yeterli olanların %33.2’ si ve mükemmel olanların %23’ ü geleneksel uygulama yapmıştır. Ancak aradaki farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildir (p: 0.56).
Sonuç: Kadınların doğum sonu süreçte en çok yaptıkları geleneksel uygulamaların dua okunmuş teşbih konmuş suyla yıkanma, altın konulan su ile yıkanma ve kilo vermek için korse kullanma olduğu bulunmuştur. Sağlık okuryazarlığı düzeyi ile doğum sonu geleneksel uygulama yapma arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır.
Anahtar Kelimeler: Anne, Doğum sonu, Geleneksel uygulama, Sağlık okuryazarlığı
|
