Aspirasyon, endotrakeal tüpü olan yoğun bakım hastalarında gerekli bir hemşirelik işlemidir. Uygun şekilde yapılmadığında, kardiyak aritmi, ventilatör ilişkili pnömoni, atelektazi ve dispne gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Amaç: Araştırmanın amacı; yoğun bakım hemşirelerinin endotrakeal aspirasyona ilişkin bilgi ve beceri düzeylerinin belirlenmesidir. Prospektif ve tanımlayıcı olarak planlanan bu araştırma, İzmir’de bir eğitim ve araştırma hastanesinin yoğun bakım kliniklerinde Ekim 2013- Kasım 2014 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden bakımdan sorumlu 72 hemşire oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından kapsamlı literatür taraması doğrultusunda oluşturulan “Endotrakeal Aspirasyon Soru Formu” ve “Endotrakeal Aspirasyon Uygulamaları Beceri Kontrol Listesi” kullanılmıştır. İlgili kurumdan etik izin alındıktan sonra, hemşirelere araştırma hakkında bilgi verilerek yazılı izinleri alınmıştır. Verilerin analizinde non-parametrik testler kullanılmıştır. Araştırmanın sadece bir hastanenin yoğun bakım kliniklerinde yürütülmesi nedeniyle, araştırmadan elde edilen bulgular tüm hastanelere genellenemez. Araştırma sonucunda hemşirelerin yaş ortalamasının 30.91 + 6.11, %75’inin kadın, %47’sinin lisans mezunu olduğu bulunmuştur. Hemşirelerin endotrakeal aspirasyona ilişkin bilgi puan ortalaması 23.79 + 3.83 (min-max= 13-30) ve beceri puan ortalaması 12.88 + 2.53 (min-max= 7-19) olarak bulunmuştur. Hemşirelerin bilgi düzeyi %59.7 oranında çok iyi, %34.7 oranında iyi ve beceri düzeyleri %79.2 oranında vasat, %18.1 oranında ise iyi olarak saptanmıştır. Hemşirelerin bilgi ve beceri puanları arasında zayıf bir korelasyon olduğu belirlenmiştir (r= 0.220; p= 0.063). Sonuçlarımız çoğu hemşirenin endotrakeal aspirasyona ilişkin bilgisinin iyi düzeyde, ancak beceri düzeyinin vasat olduğunu göstermiştir. Yoğun bakım kliniklerinde aspirasyon uygulamalarına ilişkin standart ve kanıta dayalı rehberler oluşturulmalı ve kullanılmalıdır. Bu araştırmanın daha geniş örneklemle farklı kurumlarda yürütülmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Endotrakeal Aspirasyon, Yoğun Bakım Hastası, Bilgi, Beceri, Hemşirelik Uygulamaları
|
